Columns in de categorie Löslaoten

Löslaoten

Onze oldste zeune löp rustig mit zien koffertien-op-wielen nur een grote groep jongelui. Hi’j wördt hartelijk ontvöngen, ze roepen zien name en slaon hem bi’j ankomst luudruchtig op de scholders. Grijnzend ondergaot de dreugstöppel alles. Zien va en moe bin uut zien beeld verdwenen en wi’j heuren de grootst meugelijke flauwekul over en weer galmen.
Vrolijk bin ze, stuk veur stuk.
Ok gien wonder: ze gaon een weke mit de bus op studiereize nur Barcelona. Stadsarchitectuur bekieken. Zeggen ze.
Onze zeune is ok vrolijk. Starker nog: hi’j hef er machtig veule zin in. En dat is veur ons net zo onbegriepelijk als wanneer er stukken keton i.p.v. dakpannen op een huus e’legt zollen wörden.
Want dit is toch die zeune die niet meer mee wol op vekansie? Die veule liever thuusbleef? Die niet van dat reizen huult? En daor stöt ie dan now, te genieten en te grijnzen, van oor tot oor. Echt waor, ik gun het hem zwaor, maar ik snappe der helemaole niks van.
Lig het dan toch an het gezelschap waor hi’j mit mee gaot?
Bin ik niet leuk genog meer um vekansie mee te vieren?
Viendt hi’j disse jongens leuker dan zien eigen bruurs en zussien?
Bin wi’j zogezegd niet de muuite meer weerd um mee weg te gaon?
Bin ik eigenlijk nog wel een belangrieke factor in zien leven?
Een brok welt op in mien keel. Het hele beeld van mi’jzelf als fantastische moeder lazert in ien keer in duzend scharven uut mekare.
Manman, het grep mi’j zo an dat ik mi’j wankelend vaste mut holden an mien man. ‘Frouk, wat is er? Ha’j toch dat leste wientien niet mutten nemen?’
Ik schudde mien heufd. ‘Nee, ’t is gewoon dudelijk.’ Verbaasd kek hi’j mi’j an. ‘Wàt is dudelijk?’ Mi’j nog steeds vaste klemmend an zien arm stoot ik er uut: ‘Die lange lempe daor hölt niet meer van mi’j!’
Ik heure een snik deurklinken in mien stemme.
‘O, as ’t niet meer is…’ zeg mien man en dreit zich umme.
En daor stao ik dan, eenzaam en alleen tussen die feestvierende menigte. Geestelijk totaal verrinneweert.
En dan kump de bus er an. De groep jongelui stapt opgewönden in. Ik tuute mien lippen veur een ofscheidskus maar de zeune gaot veur ons staon en zeg: ‘Now, het beste. Ik belle wel af en toe. Tot volgende weke.’
Ik zie dat mien man hem op de scholder slöt en heure hem een fijne weke toeweinsen. Ok ik mompele zoiets en dreie nog even heel dudelijk mien wange nur de jonge toe. Maar niks, heur, ’t is over en uut.
Gelukkig krieg ik hem goed in het vizier as hi’j zien plekke in de bus e’vunden hef.
En gelukkig, hi’j ziet mi’j ok. Toch nog even contact, van moeder tot zeune.
‘Zeg, Frouk, ze gaon nog lange niet fut, heur, holt nog maar even op mit zweien.’
As de bus eindelijk vertrekt grijnst de jonge nur ons en…zweit.
Ja echt, hi’j zweit!
Of toch niet?
Of trok hi’j gewoon an het gördientien?
Kan mi’j ok niks skelen, ik zweie terugge, mien arm verkrampend tot op het bot.
Totdat mien man zeg: ‘Frouk, ok now ku-j wel stoppen mit zweien, heur, die bus is al bijna in Barcelona.’

En van de iene löswiekende ontwikkeling rol ik schokkend over in de andere: diezelfde lummel kreg rijles. Stapt in de auto en redt zelfstandig weg.
Weg van mi’j, zien chauffeurmoeder, die hem al 18 jaor lang overal e’bracht hef waor hi’j in gevallen van nood mos wezen. Die mi’j, zeg maar, daorin gewoon nog steeds neudig was.
Hi’j is zelfs al zo zelfstandig dat hi’j een prachtige stageplekke bi-j een bouwkundig tekenTeam hef weten te regelen en daordeur al vrij zeker is van een bane.
Allemaole mooi en prachtig, maar die lummel wiekt daordeur steeds verder van mi’j lös.
En dat wil ik nog niet, ik wil gewoon de belangriekste blieven, ik wil neudig blieven, ik wil mien belangrieke vinger in zien pap blieven holden. Pap, die hij nog elke aovend op-et, an mien taofel, in mien keuken, in mien huus.
As ik hem op een aovend weer die pap in zien mond zie skoeven, heur ik hem tussen twee happen deur zeggen: ‘Zeg, jongens, as ik straks die bane kriege, vraog ik hier in Klooster wel een huus an, heur. Gao ik lekker op mi’jzelf wonen…’
Mien lepel valt kletterend op de taofel.
Ik kan er nog net, volslagen zinloos, uutstoten: ‘Dan kook ie ok zelf oen pap maar…!’

Bloed en spuiten

‘Ach, mien jonge, maakt oe maar gien dikke bienen, het stelt echt niks veur.’
‘Ja, ja, ie zullen het weten…’
‘Dat klöpt, ik heb genog ervaring mit die spuiten. Ze jenzen hem der in, het prikt dan effen en het zol eventueel nog kunnen da-j tegen de vlakte slaon, maar daornao vuul ie niks meer.’
‘Hm, zal wel.’
‘En in het argste geval drukken ze oe mit een man of zesse tegen de grond zodat ze ok nog de tweede en eventuele darde spuite der in kunnen rammen.’
‘O.’
‘Ja, en as het dan nog niet lukt dan roppen ze de koeze der gewoon in zien geheel uut.’
‘Maar hi’j gaot er uut, denkt er maar goed umme! Ik heb wel ies heurt dat ze mit een grote knieptange…’
‘Ja, nokken maar mit die flauwekul.’
Even kiek ik de jongen van opziet an. Hi’j zit schienbaar relaxed naost mi’j in de auto.
De auto die ons nur Zwolle redt, nur het ziekenhuus.
Ja, nur het ziekenhuus. Nur de tanden-en-koezendokter.
Want disse zeune hef dwarse verstandskoezen. Ja, echte dwarsen. Zo dwars zelfs dat ze nooit het mondlicht zullen anschouwen.
Ze zullen nooit mit de kop boven het water uutkomen, zullen nooit het heufd boven het maaiveld uutsteken, zullen nooit de weelde van een tandenbörstel vulen, zullen alleen maar dwarsliggers wezen en zich in de wörtels van hun buurman vrutten. Sja, en zoveule burengerucht kan een mond niet verdragen, dus mutten ze der uut e’trökken wörren. Mit wörtel en al.
‘O ja, en als het meezit, bloedt ie ok nog as een rund. Want ja, het lig netuurlijk wel lös allemaole.’
‘O.’
‘Ja, en ie weten, die andere mut ok nog een keer, hè. Dus dat wördt dubbel bloeden en dubbele verdovingsprikken.’
‘Ja.’
‘En a-j mazzel em brek de koeze ok nog ies in twee stukken, zodat ze oe nog verder lös mutten snieden um die andere helfte te kunnen kriegen.’
‘O.’
‘Ja, en as dat niet lukt, dan denk ik dat ze van buten of nur binnen warken. Dat ze dus oen wange lös gaon halen um der bi’j de kunnen. Ja, dat denk ik.’
‘Now, bi-j klaor mit al die flauwekul? Wi’j bin der namelijk.’
Och heden ja, ik heb zo geneuten van mien gesprek mit de jonge dat ik niet iens in de gaten hebbe dat onze auto al veur de Weeznlanden stöt.
Het zuken nur een parkeerplekke valt niet mee, het maakt mi’j razend in de kop. Ik riede heen en weer en verlange nur een enörme spuite waor ik al die domme, rondkrummelende ziekenhuusbezuukers mee kan laoten verdwienen.
Nao een stief kwartier vienen wi’j eindelijk een plekkien en rennen wi’j de gangen deur. Hijgend zetten wi-j ons achterwark op de stoel en blieven dan in alle rust wachten op onze beurte.
Ja, ‘onze’ beurte. Want het is wel MIEN zeune die hier zit, ja! Mien eigen vlees en bloed, MIEN jonge die tommiet onder het bloederige mes mut.
‘Meneer Weijs?’ vrög een vriendelijk verpleegster. De zeune kek um zich hin, wil mi’j haost vraogen of zien va ok e’hölpen mut wörren, maar nao een blik op mien gezichte begunt het hem te dagen: ‘Tssss…ik bin dat zelf, joh!’
Parmantig loop ik achter de lange lempe an, ik zal die jonge ies goed bi’jstaon.
‘Mevrouw, gaat u hier maar even zitten, dan gaan we uw zoon eerst even verdoven.’
Prima, ofwarken maar die handel.
Ik zie de jonge rustig op de stoel liggen, mit de mond wiedewagen open. De dokter pröt wat mit hem, hi’j lacht wat en dan zie ik de grote spuite. En die gaot richting de mond van mien zeune. En die gaot IN de mond van mien zeune. En die verdwient bijna in zien strotte, zo lang is die naolde! Het griezelt mi’j toe. Dan halen ze hem der weer uut en het duurt een eeuwigheid veurdat het einde van de naolde weer in zicht is. En al die tied gef de jonge gien krimp.
En dan kump de tweede spuite. En die verdwient bijna in de mage van de jonge!
Ik vule mien eigen mage een vremde sprong maken.
Ik wil opstaon en roepen: ‘Ophollen, geeft ze maar an mi’j, haalt mien koeze der maar uut, maar laot mien zeune mit rust!!’ Ik slao de handen veur mien ogen en as de dokter zeg: ‘Mevrouw, gaat u mee naar het operatiezaaltje?’ dan schud ik ‘nee’ en stootte der uut: ‘Och neuh, jullie maang het disse keer zelf doen.’ En dan maak ik mi’j uut de voeten.
En wachte.
En wachte.
As ik van radeloosheid bijna niet meer in die wachtkamer kan blieven zitten zie ik mien zeune fris en fruitig binnenkomen.
Hi’j hef een dikke wange maar vertelt opgewekt, mit klemzittende kaken, dat alles zo gepiept was, binnen vief minuten.
‘Dat lieg ie, ik zitte hier al een halve dag op oe te wachten!’ roep ik verontwaardigd uut.
‘O. Now, kiek maar eem op oen alozie, veurda-j nog meer onzin uut gaon kramen.’
Dan lopen wi’j gezamenlijk nur de auto. De auto die ons weer op huus an zal rieden.
Onderwiel vrög de jonge mi’j: ‘En waorumme wol ie now niet mee dat operatie-zltien in?’ Onderzuukend kek hi’j mi’j an.
Zo relaxed meugelijk geef ik hem antwoord: ‘Now, dat kump, ik mos neudig plassen….’

Boskoppenbriefien

‘Ik snappe dat niet! Rieden ze 60 as er 80 e-reden mag wörren!’
Nog maar net buten Klooster kump de auto-irritatie van mien man alweer opzetten.
‘Ja, man’, zeg ik, ‘Waardeloos.’
‘En ik kan ok niet inhalen, mu-j kieken, zoveule tegenliggers!’
Ik knikke en zegge: ‘Ja, man, waardeloos.’
Zien scharpe profiel lek nog scharper te wörren en zien lippen veranderen in bloedloze, dunne strepies.
As een gespannen vere zit hi’j achter het stuur en wanneer de meugelijkheid zich andient gef hi’j een stoot gas en stöf de slome slakke veurbi’j.
‘Wedden?’ zeg ie.
Ik zegge: ‘Wàt wedden?’
‘Now, wedden: het is een vrouwe of een olde man.’
As wi’j op gelieke heugte bin mit de slakke zien wi’j dat het nog arger is: ’t is een olde vrouwe…
‘Manman, ze mossen het gewoon verbieden um onder de maximumsnelheid te rieden! Dòar zol een politie now ies tegen op mutten treden!’
Ik bin het roerend mit hem iens en zuchte: ‘Doen ze niet. Waardeloos.’
Ie zullen het mit mekare niet geleuven maar wi’j bin opgewekt op weg nur een hotel in Egmond an Zee. En wi’j hebben daor enörm veule zin in.
Zoveule zelfs dat wi’j gewoon gien auto veur ons kunnen verdragen, eigenlijk mut de weg nur Egmond totaal leeg wezen.
Dan bin wi’j der misschien een ure eerder.
Maar goed, het mag niet zo wezen.
As wi’j, nao nog verscheiden vrouwelijke en olde-mannelijke automobilisten inhaalt te hebben, in Egmond an-koom, ontvangt de zunne ons mit heerlijke, warme stralen.
Snel zetten wi’j onze stoelties op het strand, pakken het meegeneum eten, drinken en de roddelbladen uut de tasse en gaon zitten.
Genieten.
Tot ik opiens argens an mut denken: ‘Hé, Frits, zollen de kienders now ok nog an de boskoppm denken die ze mutten halen? Dat brood en die spinazie?’
Mien man kek effen op van zien blad en mompelt: ‘Frouk , ik heb daor het volste vertrouwen in. Anders hebben ze zichzelf bi-j ’t poot, spinazie en brood is jummers het ienige dat ze lussen?’
O ja, dat is ok zo, denk ik, hun eigen hachien vergeten ze vaste niet.
Nao een minuut of wat heur ik mien man zeggen: ‘Ik bin eigenlijk veule beni’jder of ze ok stofzoegen, ofwassen en het gros gaon mei’jen, zo as ik ze op een briefien e-skreven hebbe. Ik bin ok beni’jd of ze een vredige rolverdeling daorin anbrengen.’
Hm. Zit wat in, wat zörgelijks ok.
Maar ik zegge: ‘Frits, ik heb daor het volste vertrouwen in, dat gebeurd echt wel, al zal het ok vief minuten veurdat wi’j binn koom allemaole nog mutten gebeuren.’
Ik zie mien man effen knikken waornao wi’j allebei weer in ons roddelblad duken.
Daornao lopen wi’j genietend en hand in hand even deur de dunen.
Woar het geluud van de mobiel de vredige stilte ruw verbrek.
Onze dochter, ze mut ons even spreken.
Heur stemmegien klinkt opgewekt: ‘Now, het gaot hier heeeeel goed, heur, echt, alles gaot goed. De jongens hebben de boskoppen haalt en het gros is ok al e-meit. En het regent hier vreeeeeeselijk hard!’
Op de achtergrond heur ik jongensstemmen roepen: ‘Ja, en de wc is overstroomt, wat een troep! En de parkplanten binnen allemaole nur de knoppen!’
‘DAT MEEN IE NIET!’ roep ik uut.
Onze dochter lacht en zegt: ‘Dat van die wc is niet zo, heur, maar het regent, weit en onweert hier wel heel arg hard. En o ja, de stroom is der ok nog of e-west. De compjoeters wollen ok niet meer opstarten, geleuf ik.’
Op de achtergrond wördt het weer feilloos schreeuwend an e-vult: ‘Klöpt, ze bin allemaole nur de mieter!!’
Uut alle macht negeren wi’j die achtergrond geluden en hangen nao een paar minuten weer op. As wi’j de volgende dag, biezunder voldaan en uut e-rust, weer op huus anrieden, vervalt mien man al vlot weer in zien foeterende autorol.
Het lek of de meinsen van de hinweg ons op de teruggeweg expres nog weer even dwars willen zitten.
Toch arriveren wi’j in een prettig humeur ons dörp.
Wi’j rieden de dam van ons huus op en wörren deur niemand ontvöngen bi’j de deure.
Hm, spontaan volkien toch.
De keuken binnenkoment is het een slagveld op het aanrecht.
Hm, ze bin zeker nog an het eten. Ok zie ik dat het witte kleedtien op de keukentaofel ontbrek.
Ik ontwaar het, opgefrommeld op de wasmessiene.
In de kamer zit het volkien onderuutgezakt veur de tilleviesie te eten: tosties, hamburgers en frikandelln. Hm,die genietn dus ok, zo te zien.
As ze hun ogen eindelijk van de tv lös kunnen rukken, ontwaarn ze ons en heuren wi’j vier keer: ‘Hu-j.’
Zo enthousiast…
Maar dan springt onze dochter op en nemp mi’j mee de keuken in.
‘Kiek, mamme, mien bruur hef gisteren de boskoppen haalt en de tasse op de taofel e-zet. Toen ik vanmörn beneden kwam lag er een hele grote, gruuine plasse op het kleedtien en op de taofel. Was hi’j vergeten de diepvriesspinazie uut de tasse te halen. De taofel hef now wat bulten, maar dat gef niet, hè? Maar hi’j hef alweer ni-je spinazie haalt, heur. En wi’j gaon zo ofwassen en jullie bedde slöp heel arg lekker!!!’
Huh? Ons bedde??
Even doezelt het mi’j van al die informatie die ze der bijna in ien ademteug uut gooit. Der bin meer dingen gebeurd dan op het opdrachtbriefien stonden, concludeer ik.
Ik roepe de spinaziebruur en vraoge hem hoe hi’j zo dom hef kunnen wezen um de spinazie niet metiene in de diepvries te doen.
Zien görtdreuge antwoord is simpel: ‘Now, dat stond niet op het briefien.’