Columns in de categorie Column

Hoezo: sloapn is een fijne bezigheid? Hoezo: lekker ling, oong dichte, nargens meer an denkn tot de volnde mörn? As dat zo is, woarumme bin ik dan al moandenlang elke nacht geregeld wakker en spinniedig? Niet op mi’jzelf, heur, maar op mien wederhelfte.
Mien man is namelijk beduidend meer meinse op de vierkante bedde-meter as ikke.
As hi’j zich ummedreit is et asof ons bedde en de rest van de wereld op instörtn stöt. Ik bin dan op slag wakker.
En dat is niet et ienige: as meneer op zien zied lig ontstöt er deur et lichamelijke heugteverschil zo’n gapend gat tussn ons dat et dekbedde alleen nog maar functioneert as versiering.
De kolde giert dan et bedde in en klapt over mien nekke, rugge en scholders.
Et dieptepunt is as meneer zich nur mi’j ummedreit en extra kolde lucht via zien neuze et gapende gat inblös.
‘IK BIN ET ZAT, DER MUT EEN ANDER BEDDE KOOMN!’ schreeuw ik hum regelmoatig toe.
Ja, regelmoatig, want zoiets ef inwarktied neudig. En volume. Anders daalt et niet.

Inmiddels is mien man overstag. Hi’j is der kloar veur, wi’j goan een ni’j bedde uutzuukn.
Maar ik wil dan twi’j verschillnde matrassn. Mien man niet, hi’j viendt dat flauwekul.’Want weet ie wel hoe duur dat allemoale is, Frouk?’
Toch wördt et gien Leen of Reus, nee, wi’j goan in ien keer veur et goedkoopste van et allerbeste.
De dichtsbijzijnde beddenspecialist die wi’j as eerste bezuukn is in Stienwiek, direct rechts in de eerste winkelstroate.
Want mien man wil gien eindeloze autorittn maakn of per voet lange ofstandn loopn.
Dus: eerste winkel rechts. Dichterbi’j de parkeerplekke kan niet.

In de etalage stöt een ledikant dat ons beidn wel anstöt. Et zal toch niet? Wi’j zulln et hier op stroate toch now al niet iens weezn? Kan toch nooit?
Vol goede moed stappn wi’j de winkel in en loatn ons verwelkoomn deur een vriendelijke meneer.
Op de vroage of hi’j ons kan helpn twiefeln wi’j eem. Normaal gespreukn bin wi’j doar niet van. Maar wi’j loatn et disse keer op ons ofkoomn: ‘Dat bedde doar, dat vienn wi’j wel arg mooi.’
De man knikt en vrög wat onze sloapgewoontes, -geschiedenis en -weinsn bin.
‘Now, wi’j sloapn al zo’n dartig joar in etzelfde instörtende bedde en dito matras, dus doar muttn ni’je versies van koomn.’
De man zeg: ‘Kom dan eerst maar ies mee nur de koffietoafel want hier zit veule meer achter dan jullie denkn.’
Noa een uutgebreid gesprek goan wi’j zonder ankoop nur huus.
Wel krieng wi’j een band mee die wi’j um beurtn drie nachtn um de boek muttn gespn. Die band registreert onze temperatuur, hoevake wi’j drein en of wi’j boek-, rugge- of ziedliggers bin.
En dat doen wi’j.
Trouw biendn wi’j de hele weke de band umme de boek.

As de sessie veurbi’j is en wi’j een weke later weer bi’j de Stienwieker beddenspecialist binnstappn leest een oardige mevrouw de gegevens uut op de computer.
Wi’j krieng grafiekn te zien die dudelijk angeevn wat onze gewoontes bin.
Ze concludeert: ‘Jullie sloapn best rustig, gien biezunderheedn te zien.’ Toch valt mien oge op wat piekn. Ik zegge: ‘Ja, de periodes van de rug- of zijligging zulln best lang en rustig oogn, maar ik bin hier en hier en hier heel arg niedig. En ik verzekere oe dat ik hier en hier en hier mien man de zolder op weinse!’
En dan begunt et grote onderzuuk: wi’j springn van et iene matras op de andere lattenbodem en terugge op de boxsprings.
De mevrouw controleert elke keer onze rugholding. En wi’j koomn, warkelijk woar, tot een verrassend besluu: mien man goat qua hardheid veur een ander matras as miende. ‘Ja hallo, Frouk, dat gewichtsverschil is een belangrieke factor, heur.’ zeg hi’j onverstoorbaar.

Opgeteld is et allemoale schreiend duur, maar as wi’j gratis een grote molton krieng zakt zelfs de jeuk over de pries bi’j mien man bijna weg.
Ik heure hum nargens meer over.
Wanneer wi’j nog ien keer noast mekare op de angepaste boxpring noar keuze ling, mit een angepast kussn, en wi’j mekare grijnzend ankiekn slaak ik een tevreedn zuch: ‘Mien jonge, wi’j goan een glorieuze nachtelijke tied tegemoet, let maar ies op!’
Die glorieuze tied löt helaas nog zes weekn op zich wachtn, maar de eerste winst is inmiddels e-boekt: vanof et moment dat wi’j ons eign kraakbedde weer inkroepn bin ik niet meer niedig e-west.

Alhoewel…der valt net een bekeuring van 49 euro op de matte. Zes kilometer te hard e-reedn. Traject: Giethoorn, richting Stienwiek…

Toen et bericht kwam dat mien man en ikke, (as alles goed goat en DV) in februari 2018 ons eerste kleinkiend maang verwelkoomn, waarn wi’j as gezin hoast buutn zinn van bliedschap.
Want niet alleen krieng wi’j der een extra titel bi’j, onze kienders wörn dan ok in iens ooms en tante.
Sinds die mededeling viern de meest ontspoorde fantasie-jn hoogtij: mien man goat een ‘verantwoord’ zittien maakn in de jeep zodat hi’j mit et kiend rond kan crossn over et Landveno.
De iene zeune goat zien schure zodanig anpassn dat et kiend veilig kan sleuteln an auto’s en kan timmern nur hartenlust, ok al zol et een meissien wörn.
De andere zeune goat een speciaal verhoogde kantoorstoel maakn zodat ze saamn computerspellegies kunn doen.
De dochter goat een eign kledinglijn ontwarp: op alle romperties, t-shirties en pyamagies kump heur eign tante-heufd te prijkn.
Ok wördt er gezamelijk een op ofstand-bedienbare auto an e-schaft woar et kiend in kan zittn. Want let wel, et kiend zal op e-voedt wörn as een jochie, ongeacht et geslacht. Dan wördt et gien pieperig deerntien maar een stoere meid.
Kump dus altied goed.
Tot zover een klein gedeelte van de verder nog arger ontspoorde fantasieën.
Terugge nur de realiteit.
Et geweldige plan is dat ik een dag in de weke op mag passn. Maar ja, dat höldt in dat ik dan de volle verantwoordelijkheid over dat kiendtien kriege.
En op ien of andere maniere vuult dat heftiger an as mit mien eign kienders toendertied.
As mien zeune en schoondochter dan ok mit et anbod koomn um mee te doen an een cursus ‘Eerste Hulp bi’j Baby’s en Jonge Kienders’ zeg ik metiene ‘ja!’.

De cursus is in Stienwiek en der zit een groepien van zo’n tien jonge moederties en twi’j toekomstige vaders.
Ik blieke de ienige toekomstige oma te weezn.
Ok bin wi’j mit zien drie-jn de ienigen van et Landveno. De cursusleidster vertelt wat veur ellende aa-j allemoale mee kunn maakn mit kleine kienders.
Ik kan alles bijna beamen.
Ik eb talloze veurvalln die ik doar echter niet goa vertelln.
Wi’j em namelijk al gauw in de gaatn dat ons humoristische niveau van een geheel andere örde is dan die van de rest.
Mit regelmoat zittn wi’j as ienigen te lachn, veural um onze eign kei-goeie grappn.
Geregeld krieng wi’j verbijsterde blikkn toe e-wörpn van de jonge moederties.
Asof wi’j totaal ontspoord bin.

Wanneer wi’j dan ok hardhandig bezig binn um een dreigende verstikking bi’j een babypoppe  te veurkoomn en doar zelf blauw umme ling, wördt et verschil tussn onze humor en de rest steeds dudelijker.
Noa dik anderhalf ure stöt onze spanningsboog op knappn.
As wi’j dan ok de stabiele zijligging nog muttn oefenn op mekare snelln wi’j mit een kleed de gang op.
Lomp en gevuulloos heistern mien zeune en ikke mekare in de juuste positie. (Mit mien schoondochter doen wi’j uiteraard iets veurzichtiger.)

Noa de koffie markn wi’j dat onze ‘ontspoorde’ humor nog steeds niet op et etzelfde spoor zit as de rest van de anwezigen.
Et dieptepunt bereikn wi’j wanneer wi’j mit zien drie-jn et volgende probleemgeval veur e-legd krieng: een kiend kreg tiedns de voetbalwedstried keihard een balle teeng zien heufd, valt effn weg en klaagt doarnoa over misselijkheid, doezeligheid en heufdpiene: wat doe-j?
Noa ienige beraadslagingen koomn wi’j mit de volgende oplössing:
‘Wi’j em twi’j opties. Eerst kiekn wi’j of et ons eign kiend is of niet.’ Verbijsterde blikkn en dito heufdn drein zich weer nur ons umme.
De leidster pakt et goed op en lacht: ‘Interessante benadering. En als het uw eigen kind is?’
‘Dan kiekn wi’j et vief minuutn an en belln dan de huusartsnpost. Et zal dan wel een lichte harsenschudding weezn.’
‘En wat doen jullie dan als het niet jouw kind blijkt te zijn?’
Wij: ‘Dat breng wi’j et nur de olders die an de kante van et veld stoan en zeng: ‘Hier, redt oe.’
‘O? En dan?’
‘Dan goan wi’j nur de kantine frikandelln eetn.’
‘En als die ouders niet aan de kant van het veld staan?’
‘Dan breng wi’j et kiend nur de kantine, want doar stoan ze  dan netuurlijk ok frikandelln te eetn.’

Ie kunn oe veurstelln dat et gapende gat tussn ons en de rest van de anwezigen niet meer te overbruggn is.
As wi’j op huus an goan rest ons maar ien conclusie: ‘Onze grappn waarn van een geweldig leuk niveau, aa-j doar nìet um kunn lachn spoor ie zellef niet.’

Eindelijk goat et gebeurn, wi’j goan de wc renoveern. Of beter e-zegd, mien man goat dat doen.
Die ef twi’j goldn handn en kreg zogezegd de vri’je hand van mi’j.
Want in principe bepaal ik wat er gebeurt en hoe et er uut kump te zien.
Doarnoa mag hi’j zien handn loatn wappern.
De gesprekkn tussn ons bin dan ok eenvoudig: ‘Frouk, hoe vien ie disse tegels an de mure?’
‘Nèh, betien te donker’
‘Frouk, dissn dan?’
‘Nèh, oldewets’
‘Frouk, dissn dan?’
‘Ja, die vien ik mooi!’
‘Oei, kiek eem nur de pries , Frouk…’
‘Ja, èn?’
‘Te duur’
‘Ja, maar ie bin toch niet van plan um joarlijks die wc te renoveern? Loatn wi’j et gewoon nog ien keer ècht goed doen. Dan zittn wi’j tot an et verzörgingstehuus in een prachtige wc.’
‘Zit wat in. Oké, dan doen wi’j deezn.’
Wandtegels en vloertegels wörn in pais en vree uut e-zöcht, net as de wasbak mit lades en een bi’jbeheurende spiegel.

De wc-pot blek echter toch lichtelijk van een andere örde te weezn.
Die zuuktocht verlöp niet elemoal zo flexibel as nur de tegels. En dat kump niet deur mien man, nee, dat kump alleen deur mi’j.
Ik wil namelijk een hangpot.
Op zich gien punt, wil mien man ok wel.
Maar ik wil gien hangpot woar de grote boskop in ien keer in de klaterende wateren plonst.
Ik viene dat vies.
Ik wil rustig mien boskop op een vlakke ondergrond kunn deponeern zonder een teengreactie te krieng van opspattend water.
En ik wil hum ok kunn zien. Dat vien ik belangriek.
Want et zeg veule over de gezondheid. As iemand al dagen geel ziet zei-j toch ok niet: ‘Biezunder kleurtien ei-j, maar wat kan ‘t scheeln?’
Of as iemand al dagenlang asgrauw is negeer ie dat toch ok niet? Dan zei-j toch: ‘Volgns mi’j ei-j iets onder de leedn, goat maar ies nur de dokter.’
Precies.
En doarumme wil ik zien hoe mien ofvalprodukt er uut ziet.
De zuuktocht nur een hangpot mit een opvangplateau blek toch wat langduriger te weezn dan e-dacht.
Nargens te vienn. Zo’n pot zal toch wel bestoan? Ik begunne bijna an mi’jzelf te twiefeln, iets wat maar weinig gebeurt.
In arren moede zeg ik teeng mien man: ‘As ze niet anders willn, al die bouwmarktn, dan koopn wi’j gewoon weer een stoa-pot!’
Maar dan, as of et zo mut weezn, vienn wi’j bi’j een plaatselijke installateur een hangpot. Dat wördt hum. Dan bin ik ok de muuilijkste niet.

En dan begunt et grote klussn. Elke vri’jdag en zoaterdag stöt mien man in et kleinste hokkien te sloopn en te sliepn.
Echter, de gevolgn van dat klussn addn wi’j mit zien alln niet elemoale goed in e-schat.
Want al em wi’j et geluk dat wi’j nog een wc op de douche em, toch gef dat niet de broodneudige opluchting.
Et langdurige gebruuk van die iene wc deur sommige gezinsleedn begunt uut de klauwn te loopn.
De geluudn en kreetn wörn steeds herkenbaarder: roffelende voetstappn op de trappe, gebeuk op de douchedeure en geschreeuw woar de hoge nood dudelijk in nur veurn kump: ‘Schiet ies op! Ik mut!!’
‘Jaja, bin zo kloar…’
‘Ie zittn weer fimpies te kien op de mobiel, ie bin al lang al kloar!!’
‘Ja… bijna…’
‘Schiet op! Doe die mobiel weg! Ik dreie et slot lös, heur!’
‘Wacht…kump goed…’
‘Ik heure die mobiel nog! Jonge, aa-j der tommiet uutkoomn doe-k oe wat!!’
‘Jaja…wacht nog eem…’
Noa zo’n twi’j weekn is de wc kloar. En hi’j is prachtig. Fantastisch zelfs.
Hier kunn wi’j wel old op wörn.
Alles is anders, alles vuult anders, alles rök anders. En alles klinkt anders.
Zelfs de filmpies op de mobiel…

Ik wil et niet langer meer geheim holdn: ik bin bezig mit de overgang.

Gien overgang van A nur B, of van een spoorwegovergang, of van zomerkleern nur harfstkleern, nee, was et maar woar. Dat is te overzien, dat bin overgangn die makkelijk te regeln bin. Bi’j de iene kan ik gebruuk maakn van de fiets, auto of bus, bi’j de andere mu-k wachtn tot et licht e-doofd is en as et te kold wördt trek ik dikkere kleern an. De overgang woar ik et over ebbe is van een totaal andere örde.

Ik zegge et maar gewoon eerlijk: disse overgang is een ongeorganiseerde rommel.
’t Is een rommel die niet simpel en op een logische meniere op te ruumn is.
Want die overgangsrommel zit ‘m in mien lichem. Et lichem dat mi’j al die joarn trouw ten dienste e-west ef en, noast de moandelijkse rimram, redelijk in goeie doen was en stabiel functioneerde.

Körtumme, een fijn lichem, een mooi messienegien. Een kunststukkien woar ik mien Maker elke dag nog steeds dankbaar veur bin.
Maar dit kunststukkien kreg barstn in de structuur, lubberingn in de overkapping, löshangende en overtollige wandbekleding, en verkleuring van et vachien op de schedel.

Ok et inwendige vertoont narigheedn: bottn en peezn doen zeer, mien gedachtn bin af en toe kompleet lös e-slaang, troann vulln mien oong bi’j et minste of geringste, mien harte trommelt bi’j toern bijna de ribbekast uut, de eerste stappn ’s mörns uut bedde bin die van een neengtigjoarige en mien geheugn is ien grote modderpoel. Ok regelmatig terugkerende zeerte in de vörm van migraine ef zien intrede in mien heufd e-doan.

En dat is niet et argste. Welnee, dat is allemoale wel te doen. Hoef ik ok gien geheim van te maakn.
Verschillende zalvies vulln de barstn in de structuur wel wat op, de lubberingen in de overkapping en wandbekleding is goed te verhulln mit strakke onderkleding, et vachien op mien schedel is te varvn en de medicatie veur de migraine volstöt de meeste keern ok wel.

Nee, et argste is dat mien inwendige motor op totaal ongepaste momentn en zonder ienige veurankondiging op volle toern goat drein. Binn een paar telln wet et, noast mien eign klöppende harte, ok nog ies extra generatoorn an et wark te zettn.
Mit een noodgang slaot mien harte bijna op tilt, et rustige ritme van de kwartslag verandert in twi’jendartigsten, bloed jaagt deur mien adern en wet zien weg te vienn nur mien heufd: mien wangen, mien hals, mien nekke en de achterkante van mien narms krieng een verdieping in de rooie kleur en stoan in de fik. Mien vochthuusholding maakt gebruuk van een veurroad woar ik et bestoan niet van wus en parst al dat vocht mit een noodgang via mien huidoppervlak nur buutn.
Mien brille beslöt, in mien snörregien verschienn zwietdruppels die deurgolven nur de grens van mien schedelbedekker, zien territorium uutbreidend nur de armkoelegies onder mien beide narms en uiteraard tussn mien beide dames.

Ik zegge et maar eerlijk, geheimholding is ok hierin niet verplicht: et liefst trek ik dan alle kleern uut. Maar ja, umdat dan al dat gelubber en die overschottn in ’t zicht koomn doe ik dat niet. Dat zicht zol onverkwikkelijk weezn. Zowel veur mi’jzelf as veur mien umgeving. Dat kan nare bi’j-effectn veroorzaakn. En dan derbi’j, ik kan de boel wel uuttrekkn, maar et mut noa zo’n vief minuutn ok weer an. En dat zo’n -tig keer per dag. Nee, dat is mi’j een te grote ribbe mit wark. Dus mu-k et simpelweg deurstoan. En dat hölt globaal in dat ik et probere weg te bloazn, te puffn, te veeng, te wappern of juust zo stil meugelijk over mi’j te loatn koomn.

En dat gebeurt niet alleen overdag, nee, proat mi’j der niet van. Die nachtn, die lange onrustige nachtn, woarin ik te pas en te onpas mien bienn buutn de deekns mut steekn en mien narms in arren moede ten hemel mut rijkn.
Mien man en kienders bin er inmiddels an e-went. Ja, ie leezn et goed: e-went. Meer is et niet.

Want ok dat is gien geheim: et echte, diepvulende meeleevn dat bi’j zulke generator-uutbarstingen gepast zol weezn is namelijk verre te zuukn. De ienige uiting van enig meegevuul is: ‘Oh, moe ef der weer iene.’  Punt. Gien narm umme mien scholder, gien medeliedende blik, gien stukkien ziepe, gien lekker luchien, gien etentien, gien high-tea, gien weekendtien weg, gien citytrip nur Londen, gien bungelow mit zwembad in Portugal, niks.

Totaal niks.
Bin ik dan niks meer weerd?
Bin ik alleen nog maar dat zwietende, puffende, krakende, barstende en lubberige meinse dat de eerappels regemoatig löt anbrandn?

Oh, deksels, dat ad ik now net geheim willn holln….

‘Heerlijk, vekansie! Lekker uutrustn. Ik bin der zó an toe!’
Veur veule meinsn is disse kreet arg herkenbaar. Iederiene kek reikhalzend uut nur die weekn van vri’jheid, van gien verplichting, van goan en stoan woar aa-j willn en op welk moment aa-j dat willn. Maar veural: rust. Rust van alles en iederiene.
En dus wördt er een vekansie bespreukn, et liefst verre weg en kiekn al die vermuuide meinsn uut nur et grote genietn van die broodneudige rust.
En doar em wi’j veule veur over. Mit et zwiet dikke veur de kop wördt de vouwtente of caravan dagen van te veurn in e-pakt en/of nog extra schone e-maakt.
Liessies van wat er allemoale mee mut wörn e-checkt, en wat er niet is mut nog snel eem an e-schaft wörn. In praktijk betekent dat: rap nur een campingwinkel of vakantiebeurs, mit jengelende kienders op de achterbanke.
Doarnoa mut de auto een complete controle ondergoan, mut zelfs nog e-ekeurd wörn (vergeetn!), woarnoa de koffers en tassn die niet in de caravan passn in de kofferbak in e-propt wörn of op de achterbanke, tussn de jengelende kienders in.
Halfoverspann en dikke in de stress kan dan eindelijk de reize nur de oase van rust begunn.
Now loatn wi’j de rit mit de jengelende kienders maar eem onbespreukn, menigeen kan zich die ellende (nog) wel veur de geest haaln.

Die rust, die welverdiende rust. Doar snakkn wi’j as Nederlanders zo vreselijk noar, doar bin wi’j zó an toe. En wat doen wi’j dus? Wi’j reizn ons een slag in de rondte, stoan uurn in de file of tussn stinkende meinsn op et vliegveld, bekkn ons et laplazerus op die vreselijke kienders op de achterbanke of in die stinkrij, en koomn dan eindelijk op de plaatse van de bestemming an: de camping. Eindelijk rust. Die rust op een camping ziet er as volgt uut:
Caravan of vouwwaang op de plekke drukkn , veurtente opzettn, auto leeg pakkn, koffers uutpakkn, krakkemikkerige stoelties neerzettn, wiebelende toafel uutklappn, levensgevoarlijke grondpenn de grond in sloan, muggn an de kante wappern en de kienders ondertussn van eetn en drinkn veurzien.
Wanneer dan eindelijk alles stöt, lig en hangt is de dag half umme.
En logisch, dan bin wi’j as olders al doodmuu en begunn wi’j, hoe kan et ok anders, te foetern op mekare. En dat gefoeter blef de eerste drie tot vief daang (as wi’j geluk em) anholln umdat:

– onze vri’jheid beparkt is tot een paar vierkante meter en de buurn achter, noast en an de overkante ons bijna op et börd kunn kiekn.
– Wi’j niet zo hard kunn schreeuwn as thuus en de kienders onnatuurlijk lief op de plekke muttn zettn
– et matras of luchtbedde totaal niet lekker lig en der sloapgebrek optreedt
– de rolverdeling tussn pa en ma ondudelijk is
– de wc veul te verre weg is
– de buurkienders bleern en schreeuwn en elke dag ongevroagd de tente binn koomn
– ruggezeerte op kump zettn van dat bedde en die minne klapstoelties
– ma al op de twi’jde dag begunt te zeurn dat ze ok ies wat leuks muttn doen mit de kienders
– pa begunt te sissn dat ie hier veur zien rust kump
– de wasmessienes op de camping alleen mit een muntien te gebruukn bin
– alle wasmessienes elke keer in gebruuk bin
– ma et eetn mut kookn op die veul te kleine gaspitties en et eetn niet zo lekker is as thuus
– pa maar blef sissn: ‘Holt oe allemoale ies stille, ik kome hier veur mien rust!!’

Wanneer de twi’j weekn weer veurbi’j bin, et gezin mit veule geweld en gebek de boel in mut pakkn umdat er reeng veurspeld is, (dan is de boel in ieder geval dreuge in e-pakt), de terugge reize net zo verlöp as de hinreize umdat dezelfde klierkienders op dezelfde achterbanke van dezelfde auto zittn, kan er bi’j thuuskomst eindelijk een zucht van verlichting e-slaakt wörn: “Eindelijk…rust…!”

Overal is et te roekn: die lekkere, zomerse en vekansie-gerelateerde luchtn: onze stroate viert uutbundig et warme weer op een grilplate, wok of barbecue.
Wi’j bin as gezin wat minder uutbundig wat dit soort uutwendige uitingen van onze zomervreugde betreft. Et is ons gauw teveule gedoe, et duurt ons vake te lange, an de keukntoafel is ons handiger, en et belangriekste: gien meinse wil speciaal nur de winkel um een vleespakket op te haaln, loat stoan betaaln. Toch viendt er vandage een kentering plaats.
Et valt niet te ontkenn, die buurtluchtn doen iets mit ons. Et kietelt ons reukorgaan, de smaakpapilln ling joelend op de loer en de speekselsappn loopn ons bijna bi’j de kinne langes.
En dan deurbrek de darde zeune disse lichamelijke ongemakkn: ‘As iemand anders now eem nur de winkel goat um een vleespakket in te sloan dan betaal ik alles.’
Mooi zo, deel één van de belemmerende factoorn is op e-heevn.
Now deel twi’j nog: wie goat et haaln? Die vroage is snel beantwoord: ikke, wie anders? Gien meinse in dit huus zal dat namelijk vri’jwillig anbiedn. En dan is et zoverre, wi’j goan gezellig barbecueën.
Nee, niet mit holdskool of anverwante onhandigheedn, nee, wi’j goan vlees broadn op een langwarpige elektrische broadpanne.

Wanneer wi’j achterin de tune de boel installeerd en an e-sleutn em kan et feest begunn.
De toafel is mooi e-dekt, alles is veur mekare. Der kan niks gebeurn. Totale controle.
Ik zitte te genietn in mien luie stoel, bin kloar veur de aanval. ‘Gezellig, hè?’ zeg ik grijnzend teeng mien man. ‘Ja, heur’, bromt hi’j terugge. Terwijl et vlees suddert en spettert, de toafel vol stöt mit versnapering van diverse soortn verschoef ik mien blote voetn een klein stukkien nur achtern.
En dan vuul ik et. As een mes schöt de piene deur de onderkante van mien linker grote tie.
Joelend griep ik mien bien vaste en bekieke woar die snarpende piene vandoan kump.
Der is echter weinig te zien en volgens mien man is er dan ok niks an de hand. ‘Valt mee, ie zulln wel eem argens bi’jlanges e-sniesterd weezn.’
Ik bestriede dat heftig: ‘Et dut vreselijk zeer, man! Ie weent niet wat aa-j zeng! Dat er niks te zien is wil niet zeng dat er ok niks is!’
Et zwiet gutst mi’j op allerlei plekkn langs mien liedende lichem, en wanneer ik beter kieke zie ik diepe weg iets donkers in et vleeskussentie van de tie. ‘Kiek dan, kiek dan! Doar zit een splinter van jewelste! Heeeeeel diepe weg!’ Mien stemme klinkt bijna hees van de piene. En van verdriet. Want ik heure dat andere vlees op de broadpanne spettern en mien bördtien mit stukkies stokbrood en een lekker saussien stöt kloar.
Maar doar zal niks op koomn te lingn. Want ik eb piene an mien eign vlees, en dat schreeuwt um veurrang. Zonder behandeling kan ik et genietn verder wel op et vlees van mien boek skrievn.
Hinkelend haal ik een spelde uut huus en begunne een boovnloage van et vel lös te pullkn. Tot bloedns an toe, tot bijna op et bot. Maar nargens is iets te zien van ok maar een toppien van de splinter die er in zit. En toch zit hi’j der, ik weet et zeker.
‘Ik goa nur de douche, wieke de boel lös mit warm water, want hi’j zàl dr uut!’ kreun ik teeng de ongeïnteresseerde familieleedn die hun eerste lappien vlees al op hun börd leng.

In de douche wördt et een martelgang van ongeveer drie kwartier. En dan, eindelijk, pakt de pincet iets hards. Dat mút hum weezn, juicht et in mi’j. Noa een paar keer misgriepn ef mien pincet goed beet en trek ik een enörm lange en dikke splinter uut mien vlees.
Al snarpt er ok een felle pienscheut deur mien hele lichem, toch kan ik wel bleern van geluk.
Ik kan weer nur de barbecue! Wanneer et bloedn wat e-stelpt is, hinkel ik nur beneedn de tune weer in. Mit de splinter tussn de pincet. ‘Zo, dat duurde wat. E-j hum?’ vrög mien man lieflijk. Wanneer ik de enörme splinter zwiegend en zwoar triomfantlijk an de manschappn loate zien bin ze eem stille van ontzag. En dat is genog. Now kan ik eindelijk een lappien vlees eetn.
Ik bin er klaor veur. Maar de panne is inmiddels uut e-zet, de spulln bin al deels op e-ruumt en de mann goan ieder weer hun eign weg. Maar gelukkig, op mien bördtien lig verdreugd vlees en een zwart wörsien.
Maar ik kauw et op. Alles.
Want ik zàl barbecueën.
In mien eentien.
Gezellig…

’t Is zoaterdagmörn, kwart veur achte.
Terwijl ik mien leste  happien brood weg slikke heur ik mien man roepn: ‘Frouk, ik bin weg, heur. Teeng de koffie koom ik eem op huus an, maar weet et niet zeker. ’t Lig er maar net an hoe as et löp.’ Uut goed fetsoen roep ik nog ‘Johow’ maar bliede bin ik niet.
Et is niet dat ik hum dat klussn op zoaterdagmörn niet gunne, maar ik zol dat ok wel ies willn: ‘s zoaters roepn dat ik weg goa, lekker vri’j um te doen en loatn wat ik wil.
As ik mien brood op ebbe vul ik de wasmessiene  mit de eerste van drie wassn.
Dan loop ik de kelder in en gooie mit enig geweld de boskopkrattn nur boovn, plat op de keuknvloere.
Doarnoan schrief ik et boskoppnbriefien.
De krattn mietere ik doarnoa in de auto en jage, zonder mien gördel umme te doen, nur de winkel.
Ik negere et waarschuwende gepiep van de gördelcontroleur.
Ik bin de baas, niet dat irritante geluud.
Thuus e-koomn zeul ik mit et zwiet dikke veur de kop de volle krattn et huus weer in. En de kelder in. En de diepvries in. En de koelkaste in.
De zeuns verloatn et pand um hun eign leuke dingn te doen.
En loatn een aanrecht vol eetns spulln achter.
Et is jummers zoaterdag? Dan em ze toch lekker vri’j?
Mien agressie begunt langzamerhand boovm de beheersingsgrens te raakn.

Wanneer de wasmessiene begunt te piepn dat ie kloar is vuul ik een jengelend gevuul in mien boek.
Ok dit geluud goa ik negeern, ik bepale zèlf wel wanneer ik de wasse uut de messiene hale.
Ik loate mi’j niet trementn deur zo’n piepgeluud. Noa vief minuutn ram ik et deurtien van de messiene lös en ongezien gooie ik de wasse in de dreuger. Dan maar krimpn, wat kan et mi’j nog langer scheeln.
Wasse nummer twi’j der in, flikker dichte dat deurtien.
Stofzoeger ophaaln, boovn zoeng, beneedn zoeng.
Rond tien ure onderbreek ik de herrie van de stofzoeger um (dus toch) in mien uppie koffie te goan drinkn.
Dan stoffn.
Dan de douche uutsoppn.
Dan de wc.

En dan gebeurt et.
Terwijl ik de lozende-achterwarkstoel wil schone maakn, deur mien knieën zakke um de vloere der umhin ok schone te maakn, zie ik et.
Et grijnst mi’j op een sadistische maniere tegemoet. Ik heure zelfs een uutjouwend gejuich: ‘Kiek ies, hier zittn wi’j! En dat vien ie niet goed hè? Hol ie niet van! Ahaaah! Doen wi’j lekker to-hoch. Haalt ons der maar of! Joehoe!’
Dit geluudloze gejuich is arger dan et irritante gepiep van de gördels en de wasmessiene.
Dit gejuich is de druppel die mien wankele emmer umme dut störtn.
Want dat broene spul an de rand van de lozende-achterwarkstoel is NIET van mi’j! Honderd procent zeker!
Ik kieke altied achterumme of ik nog iets ongerechtigs schone mut maakn!
Et is van die persoonn die op disse zoaterdagmörn allemoale hun eign leuke dingn kunn doen! Umdat ze vri’j em! En ik ligge hier op mien knieën in de wc um hun smeerbende schone te maakn! As ik doarnoa de wasmessiene weer heure piepn knap ik bijna uut mekare. Ik bin der kloar mee! Ze goan der achterkoomn!

Wanneer ik mit enörme zelfbeheersing de toafel dekke veur et middageetn en iederiene anschöf, beklaag ik mi’j mit een woordnvloed en op een toonheugte die zien weerga niet kent. Ik herhale mien klaagzang over de ongeliekheid tussn mann en vrouwn nog vier keer, want et manvolk kek mi’j verdwaasd an en wet alleen maar instemmend te knikkn.
Verder koomn ze niet.
As ik gas geve veur een viefde herhaling bin ze et zat. In ien keer zat.
‘Now weetn wi’j et wel, moe, stoppn!’
Maar ik geve niet op. ‘Oh,’ treiter ik deur, ‘jullie weetn et, zei-j? Maar em jullie dan ok een oplössing veur disse ongeliekheid, veural op zoaterdag? Now? Dom knikkn kan iederiene wel!’

En dan wördt er eindelijk iets besleutn. De iene goat dit doen op zoaterdag, de andere dat. En wi’j koomn zowaar tot een bevredigend klinkende oplössing.
Wanneer ik ’s middes rond een ure of twi’j, noa de darde wasse op e-volln te em, eem op de banke zitte, störmt de dochter vanuut de hal de kamer in. En umdat ze vanof zeuvn tot ien in de COOP e-warkt ef, ef ze niks mee e-kreeng van et drama dat zich hier vanmörn voltrökkn ef. Ik kan heur de woordn die volgn dan ok niet echt kwoalijk neemn, al doe ik dat wel.
Ze goat veur mi’j stoan, kek mi’j beschuldigend an en röp: ‘Bin ik boovn op de wc: papier op! Goa ik beneedn nur de wc: nog maar ien vellegien! Dat kan toch niet, moe?!’

Dan valt mien geheurfunctie uut.
Et ienige wat nog binnkump is een langgerekt gepiep…

‘Ik mut nur huus, ik mut nur huus…’ Mit een stemme woar al weinig volume meer in zat sprak onze (o)pa Jan Kroek die woordn uut, liggend in et zieknhuusbedde. Een zieknhuusbedde woar hi’j elemoale kloar mee was, hoe lekker et matras ok lag.

Elke keer wanneer hi’j die woordn zo dringend meugelijk uutsprak zeidn wi’j teeng hum: ‘Ja, maar wat wi-j dan? Ie willn toch zo goed meugelijk weer thuuskoomn? Toch niet halfgebakkn? Heb now nog eem geduld.’ Woarop hi’j de volgnde dag weer zei dat hi’j nur huus mos. Dat haddn de dokters jummers ok beloofd? Al een weke geleedn? En now was et alwéér een dag noa de beloofde dag. En de volgende twee daang mocht onze (o)pa nog steeds niet nur huus.

Hi’j was niedig, vreselijk niedig. Wi’j mossn maar een papier opstelln woarop de belofte van de dokters vermeld stond en die deur hun ondertekend mos wörn. Want hi’j vuulde die enörme drang um nur huus te goan.

En mit al ons verstand misstn wi’j toen net de diepere ernst van zien dringende weins. Want ja, wie (o)pa Kroek een betien e-kend ef wet dat et een eigenzinnig mannegien was. Een man mit een bak humor maar ok een man mit een starke wille en geregeld overtuugd van zien eign geliek. Niks mis mee, inteengdeel, wi’j huuldn ontzettend veule van die man, mit al zien biezundere karaktertrekkn.

Toen de vri’jdag dan eindelijk anbrak dat hi’j nur zien geliefde huus in zien geliefde dörp Sint Jansklooster terugge mocht, belde hi’j ons ’s mörns um 8 ure al op: ‘Haal mi’j op, ik mag nur huus.’ En dat deedn wi’j. Wi’j haaldn hum op in zien geliefde broenrooie Volvo.

Et zol zien leste rittien wörn in die auto. En zien leste rittien op de route van Meppel nur Klooster. Een route die hi’j meer dan 54 joar of e-legd had as rijschoelholder. Toen zien vreselijk vermuuide lichem eindelijk op de pasagiersstoel zat gung zien hand as vanzelf nur de radio: NPO1 an, lustern nur de dagelijkse beschouwingn in de wereld. Ok maande hi’j mien bruur um een paar slome slakkn in te haaln. Um doarnoa zachies te verzuchtn: ‘Fijne auto, hè?’

Et weekend dat volgde stond bol van huusartsn, thuiszorgers en familiebezuuk. Proatn kon hi’j bijna niet meer maar ondergung alles zo dapper meugelijk. En hi’j vöcht tot et leste um toch nog weer wat beter te wörn. Toen pas begreepm wi’j zien dringende weins um nur huus te goan: (o)pa Kroek was nog niet kloar mit dit leevm maar vuulde dat zien tied begon te dringn. Hi’j wol, saamn mit (o)ma Kroek, nog zo veule meugelijk meemaakn van zien kienders en zien o zo geliefde kleinkienders woar hi’j zo machtig trots op was. Veur wie hi’j alles over had en alles veur deed wat maar in zien macht lag.

Maar et mocht niet meer zo weezn. Noa een nacht van waakn en toezien hoe hi’j verder weggleed uut de huidige wereld gaf die biezundere man dinsdag ’s middags 13 december 2016 de geest. Ondanks ons verdriet en et gemis weetn wi’j dat et goed is. Want van zien huus in Klooster is hi’j verhuusd nur zien eindbestemming. Nee, niet in zien geliefde auto en niet via de route Klooster- Meppel en ummegekeerd.

Dat hoeft niet meer.

Hi’j kreeg een ni’je route. Een route die maar iene kante op goat. De mooiste route, nur et mooiste eindpunt. Hi’j is veur Eeuwig Thuus.

Onbenulligheedn, alles ef te liedn onder onbenulligheedn. Niemand wördt er namelijk vrolijker van, niemand wördt er gelukkig van. Ik ok niet. Inteengdeel, as iets deur pure onbenulligheid iets langer duurt dan de gebrukelijke paar seconden raak ik in een onmiddellijk staat van argernisse. En doar kan ik niks an doen. Stomme dingn ling buutn mien geduldsheidszone.

Ik eb er een persoonlijke studie op lös e-loatn en bin tot de volgnde, weinig verrassende, conclusie e-koomn: veule onbenulligheedn wörn veroorzaakt deur de man. Bi’jveurbeeld: et is toch compleet onbenullig dat die ni’je tandebörstel of die ni’je batteri’jn niet metiene uut de verpakking te krieng bin? Da-j dat plastic mit gien meugelijkheid van die achterkante of kunn trekkn? Ik weet zeker dat hier een man achter zit: ‘Dichte maakn die handel, simpel holln.’ En umdat ik graag medestanders um mi’j hin verzamele betrek ik vake de gezinsleedn bi’j mien argernisse over dit onderwarp: ‘Sjongejonge, welk rund bedenkt now zukke belachelijke verpakking?! Dit is toch totaal klantonvriendelijk?!’ De reacties van et mannelijk geslacht in ons uus bin navenant: ‘Ochtoch, wat is ’t wat, hè?’

En dan die opening van een yoghurt of melkpak. In weezn is et zo eenvoudig as wat: mit twi’j vingers die beide flappies achteruut trekkn, um ze doarnoa weer terugge te drukkn tot er een opening ontstöt. En toch lukt dat de meeste keern niet, ongeacht wie et löstrekt, en Is de boel kats verbeugn. Zeg now eerlijk, zoiets stoms kan toch alleen een man bedenkn: ‘Simpel holln, dichte maakn.’ Et is dan toch terecht dat ik mut schreeuwn: ‘Wat een geknooi weer! Stomme pakkn!! Geef op een mes!’ Woarnoa ik de hele boovmkante an görte sniede. Ik zegge et oe, dit is allemoale mannewark, ondeurdacht mannewark.

En dan eb ik et nog niet iens over dat plakbandrollegien. Ken ie die? Die deurzichtige plakbandrollegies? Die zo handig in gebruuk bin? Now, doar denk ik anders over! Weet ie wel hoe lange ik zitte te pullekn um et begun van dat plakband te kunn vienn?! Weet ie dat wel?? Zukke onbenullige rollegies mossn verbeudn wörn, mien arte goat er van nur de knoppn! Ik heure de mannelijke bedenker hiervan al zeng: ‘Simpel holln, ziet et er mooi glad uut.’

En ken ie die vloeibare jus-flessn woar zo’n extra ofsluutdingien onder de dreidoppe zit? Zo’n dingien van: ie kunn schuddn en kniepn wat aa-j willn maar der kump niks uut?! Now, die ken ik ok!! Snel eem jus in de panne kniepn is er niet bi’j, nee, as een eersteklas onbenul mu-k mi’j eerst de nagels bijna an flardn pullkn um dat ofsluutdingien der of te krieng. Zeker weetn dat doar weer een man achter zit: ‘Simpel holln, ofsluutn die handel.’ Mien frustratie over disse onbenulligheid kent verbaal dan ok gien greinzn meer: ‘Warkelijk woar, as et now niet heel gauw lös goat broad ik helemoale nooit gien vleis weer, nooit weer!’

En as wi’j et dan toch over onbenullige verpakkingn em: wat vien ie dan van dat kleppien van et hagelslagpak? Dat ofslutertien da-j nur buutn muttn trekkn maar dat vake eerst nur binn schöt woarnoa oen vinger klem kump te zittn? Dat bin toch compleet onbenullige kleppies? Doar mùt een man achter zittn: ‘Simpel kleppien maakn, niet te muuilijk doen.’

Loatn wi’j maar gewoon eerlijk weezn. Eigenlijk is et mit al die mannelijke verpakkingn net as mit et hele mannelijke leven: ‘Loatn wi’j et veural simpel holn, veural nargens bi’j noadenkn.’

Wanneer ik dan ok mien man trots confrontere mit disse onbenulligheedn, mien uutgebreide studie doarnoar en de conclusie doarvan zeg hi’j: ‘Da-j doar zoveule tied an besteed em, dàs pas onbenullig.’

Wi’j zittn gezellig an de koffie as et gezichte van mien man plotseling paniekerige trekkies vertoont.
‘Frouk, nargens umme, heur, maar der brek mi’j een stuk van de koeze of!’
Et harte zakt mi’j in de schoenn, et is weer zoverre. ‘Dat méén ie niet! Niet weer!’ roep ik dan ok licht hysterisch uut.
‘Ja, echt. Een best stuk.’ Hi’j rommelt mit de tonge deur zien mond en ziet er ongerust uut.
Toch vuul ik gien enkel medeleevm. Wel argernissse. Want et is bijna elk joar etzelfde verhaal: vlak veurdat wi’j op vekansie goan gebeurt er iets mit zien tandn of koezn.
En elke keer is de eign tandarts al op vekansie en mut hi’j óf nur een tandarts in een andere gemeente óf de piene tiedns de vekansie tempern mit pienstillers.
Der is zelfs een joar e-west dat er een halve koeze ofbrak tiedns de eerste dag in et buutnland.
Enig begrip veur mien totale gebrek an medeleevm is dus wel op zien plekke.
Toch is er een lichtpuntien: et duurt nog twi’j weekn veurdat wi’j op vekansie goan, dus in principe mut et disse keer goedkoomn.
En dat kump et.
De volnde dag wördt et vakkundig deur de tandarts verhölpn. Gelukkig, dat gedoe kunn wi’j wegstreepn.
Inderdoad, wi’j kunn zo’n twalef daang wegstreepn.
Drie daang veur de grote vertrekdag meldt meneer zich weer: ien van zien koezn dut ontstekingsachtig zeer. De broek zakt mi’j of. Ik kan hum wel wurgn, mit koezn en al. Et is now al vri’jdag en moandag goan wi’j weg! Dat betekent dat de man vandage of zoaterdag nur de tandarts mut! Dat goat nooit meer lukkn!
Toch belt hi’j de tandarts. Ik heure hum zien probleem vertelln, heure ge-hum en dan flustert hi’j, mit de hand op de hoorn: ‘De tandarts ef al vekansie…’ Ik kan een schreeuw niet meer onderdrukkn. ‘NETUUUUUUURLIJK! Woarumme ok niet! Goat as tandarts veural op vekansie!’
Mien man gebaart dat ik mi’j stille mut holln.
Wanneer hi’j et gesprek beëindigd zeg hi’j: ‘Veurda-j weer begunn te knettern: ze belln mi’j terugge of ik er vandage nog tussn kan, want de tandarts is nog wel op de locatie anwezig.’
Et geluk is disse keer mit hum, ’s middes kan hi’j terechte. En inderdoad, noa de beruchte fotoklemme tussn de kaakn en et maakn van een foto wördt bevestigd wat wi’j dachtn: der zit een ontsteking onder de koeze. Ze koomn overien dat hi’j et eerst probeert mit penicilline.

En zo doen wi’j et.
Wie wet löp et mit een sisser of.
’s Moandags vertrekkn wi’j dan ok vol goeie moed nur onze vekansiebestemming.
Zoas te verwachtn kreg meneer halverwege de rit heufdzeerte, maar doar maakn wi’j ons gien van beidn dikke bienn umme.
Dat is al joarn een bekend vekansieverschiensel. Toch oogt hi’j anders as anders.
Wanneer wi’j al een endtien in et buutnland bin vroag ik hum oprecht bezörgt: ‘Et goat niet goed mit oe, hè?’
De man schöf hin en weer en wet zich eigenlijk gien road meer. Hi’j verzucht: ‘Nee, lange niet. Ik eb zo’n iewigste heufdzeerte, vanof de kake nur boovm in et heufd.’
Ik neme et stuur over en wanneer wi’j ankoomn op de plaats van bestemming kan hi’j eindelijk op bedde goan ling mit wat paracetamollegies.
Maar die helpn niks. De hele oamd en nacht ef hi’j vreselijke piene. De volnde dag kan hi’j tot overmaat van ramp ok zien mond niet meer lös krieng. Hi’j schöf et eetn tussn een spletien deur nur binn.
Dit kan zo niet langer. Noa een bezuuk an de dörpsapotheek kump hi’j terugge mit biezundere pilln, een deuze vol. ‘Frouk, dit helpt ok bi’j reumatiek, dat mut dus goed koomn.’
Een licht ironische grijns lig um zien geblesseerde kake. En warachjan, wanneer de eerste twi’j pilln begunn te warkn klaart zien gezichte op. ‘Deerne, dit bin hele beste pilln, wat een verschil!’
En vanof dat moment krieng wi’j gelukkig de vekansie zoas ie heurt te weezn: gezellig en relaxed.
Toch blef eetn een probleem, zien kaakn willn bijna niet van mekare. Et blef een schoef-sessie.
Ik geve hum, mit al mien dokterservaring, een belangriek advies: ‘Ie em ongewild zo machtig hard op dat fotoklemmegien e-beetn dat de boel verrekt is. Ie muttn now zörgn da-j deur dat dooie punt hingoan. Dus: lös die mond.’
En dat probeert hi’j. Zo’n tig keer op een dag.
En teeng et ende van de vekansieweke kan hi’j weer fatsoenlijk eetn en is de piene, zonder medicatie, zo goed as weg.
En mocht ie now denkn: oh, wat sneu veur ze, zo’n vekansie, dan zeng wi’j: niks heur, disse hele affaire ef ien positief ding op e-bracht: mocht de reumatiek zich binnkört ècht bi’j ien van ons anmeldn, dan em wi’j in ieder geval veurroad genog!