Columns in de categorie Column

‘Kiek, dan gebruuk ie disse emmer veur de ketoenn plasluiers, en in die andere emmer doe-j de ketoenn poepluiers in de wiek.
Doarnoa doe-j ze in de wasmessiene en hang ie ze bi’j goed weer in de liende.’
Zo klunk et advies van de kroamverpleegster toen onze eerste zeune geboorn was.
Onwetend as ik was stonn ik dom te knikkn.
Dat zol ik wel onder controle krieng.

Twi’j emmers stonn vanof die eerste dag dus volcontinu op de babykamer, mit een ofslutend deksel teeng de eventuele vri’jgekoomn, onpasselijkmaaknde dampn.
Heurde dit echt bi’j die roze wolke? Ik eb die kleur nooit kunn ontdekkn, loat stoan die wolke.
Ons eerste kiend wörde ter verhoging van de feestvreugde ok nog ies in oktober geboorn.
Gien ketoenn luier in de liende te vienn, wel an her en der gespann droadn deur et hele huus, de garage en boovn de kachel.

Tiedn verandern en zo ok de luiers.
Vanof ons twi’jde kiend deed de pamper zien intrede.
Wat een opluchting.
Toen ons vierde kiend zindelijk wörde was mien vreugde over de verdweenn pampers net zo groot as een liende vol witte, sprankelende ketoenn luiers die maar zeldn in onze tune höng.
Ik eb nog ien zo’n ketoenn luier over.
Die gebruuk ik um mien brilleglaazn mee schone te maakn.

Pamperloze joarn gleedn rustig veurbi’j, tot et moment dat ik op gung passn op ons eerste kleinkiend.
En doarnoa op ons twi’jde kleinkiend.
Toen beidn zindelijk wördn brak er weer een gemakkelijke tied an.
Gien gedoe meer, alleen nog wachten tot de kreet ‘IK EB E-DRUKT!’ of ‘KLOAR’! van de wc schalde.

Tot begun dit joar.
Een extra oppasdag brek an: oppassn op de ni’jste Weijs-exemplaarn, iene van vief moand en iene van bijna neeng moand.
Vanof die eerste dag gier ik mit een noodgang terugge nur een stinkende tied.
En niet zo’n klein beetien ok.
De kleinste zit nog an de börstvoeding en produceert mit et grootste gemak kleddernatte pampers.
Op zich niet arg as et binn de pamperpoortn zol blievn.
Maar nee, alles der buutn, de rugge en kleerties der onder.
Ik mut et kiend dan elemoale uutkleedn, schonemaakn en weer ankleedn mit de angeleverde schone kleerties.
Pampers in de ofvalemmer, tegelieke mit de pampers van et twi’jde kiendtien.
Want ok die mut mit regelmoat iets kwiet.
Maar ja, die kreg al vast eetn en produceert dus ok andere inhold in de pamper.
Dit gebeurt dan mit een rood heufd, een verstarde blik, ingehöldn oasem, e-volgd deur een zucht van verlichting.
Ik zuchte dan ok.
Um een andere reedn.

Wanneer ik de leste pamper van zo’n oppasdag weggooie mark ik dat de hele bi’jkeukn elke keer meurt nur uutwarpseln.
As ik et deksel optille um iets anders weg te gooin zie en roek ik ien witte waas van dichtgeplakte pampers.
En dat weke op weke.

Wanneer ik dat terloops melde an de beide moeders zeng ze: ‘Ja maar, der zittn lekker roeknde zakkies in de tasse! Doar ku-j de pampers indoen, dan ruft et niet meer in de afvalbak. Em wi’j dat niet e-zegd dan?’

Mien verjoardag kump der an. Ik mag zestig wörn. Niet old, maar ok niet meer jong.
As ik mien kleinkienders van zes en vier joar mag geleuvn bin ik toch echt wel een olde oma.
De kleinzeune bevestigt dat mit regelmoat: ‘Ja, maar ie bin al old, oma!’
Maakt mi’j niet uut, ik bin arg dankbaar veur mien zestig mooie joarn op disse aarde.
Ik koestere boovdien de biebeltekst in Spreukn 20:29: “De pracht van jonge mensen is hun kracht, de sier van oude mensen is hun grijze haar.”
En disse sierlijk grieze vrouwe goat van heur zestigste verjoardag gien poeha maakn, al verwacht menig gezinslid dat wel:‘Moe, ie wörn niet zomaar zestig, hè, dat is wel een feessien weerd, heur!’
Maar hoe ze ok andringn, ik doe et niet.
Ok wil ik gien kedo’s, ik eb alles wat mien artien begeert.

Mien man en ikke em doarumme besleutn um een lopend buffet van ons plaatselijke restaurant Het Wapen van Utrecht te bestelln.
Dat wördt bezörgd bi’j ons thuus op de zoaterdagoamd van mien verjoardag.
Gien officieel gedoe dus, maar rommelige gezelligheid. Iederiene is er enthousiast over.

Op wonserdagoamd lig er plots een kaarte veur mi’j op de matte: “Aanstaande zaterdag om half drie klaar staan. De rest volgt dan vanzelf.” Gien ofzender, al kump mi’j et handschrift argens wel bekend veur.
Maar hoe ik iederiene ok ondervroage, niemand wet argens van.
Mien spanningsboge kump onder grote druk te stoan.
Die druk wördt nog groter as ik de vri’jdagoamd veur mien verjoardag ’s oams gerommel rondum huus heure.
Wanneer ik de trappe oflope zie ik een goldkleurig vaantien deur et veurdeur-raampien glinstern.
Oh nee, wat em ze e-doan?!
GIEN GROTE OPBLOASPOPPE IN DE TUNE TOCH??
Wanneer ik de kamer instampe zeg ik teeng mien man: ‘Wat was dat veur gerommel buutnshuus? En wat mut dat mit die vlaggies bi’j de veurdeure?!’
‘Gien idee, ik eb niks heurd.’
Zien gezichte plooit echter op zo’n rare maniere dat ik metiene de overgördienn opziet schoeve: en ja heur, ik zie allemoale slingers! Wanneer ik nur buutn lope zie ik dat mien auto versierd is, dat ballonn overal hangn en slingers mit stopbörn mit et getal zestig de veurgevel versiern.
Ik zuchte van opluchting, ik vien et echt leuk.

De volnde mörn, de zoaterdag van mien verjoardag, maakn mien man en ikke in onze huuskamer vustig een mooi gedekte toafel kloar.
Dan is et maar kloar, wie wet wat er vanmiddeg allemoale goat gebeurn.
Um half drie stipt kump et spullegien onze stroate inriedn en stappn mien man en ikke in ien van hun auto’s. ‘Moe, wi’j goan iets doen wat ie hartstikke leuk vienn.’
Et stelt mi’j niet elemolae gerust maar wanneer wi’j in Zwartsluus de parkeerplekke van Hotel Het Zwartewater opdrein weet ik et: wi’j goan bowln! Wat leuk, doar kan jummers iederiene an mee doen!
Noa et bowln goan wi’j koffie drinkn en een gebakkien eetn.
Wanneer ik denke dat wi’j doarnoa weer op huus ankunn koomn twi’j kleinkienders mit een kedogien anzettn.
Hun oogies straaln van opwiending. ‘Oh jonges!’ roep ik uut, ‘help mi’j maar eem mit uutpakkn, ik bin zo zenuwachtig!’
Ze doen dat mit enörm enthousiasme.
Et blek een höltn dienblad te weezn die ze versierd em, mit doarop twi’j kleine en ien groot köppie, op zelfgemaakte onderzetters van krallegies.
Veural et kleinzeuntien is doar heel arg trots op: ‘Kiek oma, die onderzetters em wi’j zelf e-maakt. Mooi hè?’
Ik jubele: ‘Wat knap, supermooi! Kunn wi’j mooi mit zien drieën koffie mee drinkn!’
Doarnoa kump er nóg een kedo.
Twi’j prachtige (en heel grote) foto’s van onze kienders en kleinkienders.
Ik wörre zo emotioneel dat ik eem mut lippn.
De beide kleinkienders stoan mi’j vremd an te kiekn: ‘Oma, woarumme mu-j lippn? Oma??’
Ik vege snel de troann van mien wangn en zegge: ‘Ik bin zó bliede dat er troann van koomn. Dat kan soms. Ik bin dus niet verdrietig maar heeeeel arg bliede!’
Dan goan wi’j nur huus woar et eetn in grote warmholdpann wördt bezörgd.
Wi’j eetn ons de boek (te) vol en menigeen goat ’s oams mit bakkies overgebleevn eetn nur huus.

Asof hi’j denkt dat ik now zo old bin dat et snel goat gebeurn stelt mien kleinzeuntien, veurdat hi’j vertrekt, nog wel een belangrieke vroage: ‘Oma, as ie e-störvn bin, mag ik dan die onderzetter weer terugge?’

‘Em jullie al heurt of de bevalling begunt is?’
Disse vroage in de gezinsapp stelt ons metiene in de hoogste staat van paraatheid.
Een ander zol et ni’jsgierigheid nuumn.
Wi’j niet.
Wi’j nuumn dat ‘grote belangstelling’.
En in dit geval is dat terecht: ien van onze schoondochters is namelijk uut e-teld dus kan de bevalling elk moment gebeurn.
‘Nee, niks heurt of e-zien, wattan?’ app ik terugge.
‘Now, holt oe dan maar vaste: hun auto is weg en de gedienn bin dichte. En dat terwijl et nog licht is!’
De appies van de rest van et gezin stroomn binn.
‘Oeh, dat is niet normaal toch?’
‘Hoezo de gedienn now al dichte?’
‘Dat klöpt niet, et is vast al begunt!’
De kriebels dreijn mi’j deur de boek.
Ik appe terugge: ‘Ja maar, ze kunn best een verjoardag em en late thuuskoomn. En dus de gedienn vustig dichte doan em.’
‘Nee, heur, volns mi’j niet! Ik zegge et oe, ze bin nur et zieknhuus! Et is zoverre!’
De kriebels in mien boek verandern in lichte zenuwn.
Ik sture de ankoomnde vader een ‘belangstellend’ appien: ‘Alles nog rustig bi’j jullie?’
Uurn later kump er een reactie: ‘Ja heur, alles goat zien gangegien.’
Ik geleuve der niks van.
De rest van ons gezin ok niet.
Iemand oppert um ‘s oams eem bi’j hun huus langes te loopn um te kiekn of de auto weer op de dam stöt.
Maar dat is niet et geval.

De hele oamd schietn de appies hin en weer, iederiene is vanalles an et bedenkn, maar wi’j koomn der niks verder mee.
En ik zitte inmiddels heel hoge in mien zenuwn.
Want as ze wel ‘bezig bin’ woarumme neemn ze mi’j dan niet mee?
Dan weet ik in ieder geval hoe de situatie is, hoef ik niet zo zenuwachtig te weezn.
Mien ‘grote belangstelling’ wördt op disse meniere niet bevredigd.
De hele oamd verlöp in spanning.
Teeng middernacht is er nog gien bericht binn van et tweetal en ok stöt de auto nog steeds niet op hun dam.
Ik beslute dat ze argens op een verjoardag zittn en probere in sloap te koomn.
Dat goat muuilijk, der roast vanalles deur mien heufd.

De volnde mörn goat mien man teeng half zesse et bedde uut um zich kloar te maakn veur et wark.
Plotseling heur ik hum proatn: ‘Jullie addn vannacht e-beld, zie ik?’ woarnoa ik hum ondudelijk verder heure proatn.
HOEZO PROATN? WAT GEBEURT DOAR?
Ik rosse de trappe of en zie mien man an de keukntoafel zittn mit de mobiel an zien ore.
Hi’j ef een papiertien veur zich woarop iets e-skreevn stöt.
Ik heure dat ie de anstoande vader an de tillefoon ef.
Ik schreeuwe: ‘Doe hum ies op de luudspreker! Want wat is er?!’
Mien man schöf mi’j et briefien toe.
Ik schreeuwe nog steeds: ‘IK EB MIEN BRILLE NIET OP! WAT STÖT DOAR??!’
Hi’j zeg rustig: ‘Nora Carlijn Weijs is vannacht geboorn en alles is goed.’
Mien geschreeuw goat metiene over in een juichende fielicitatie.

Noa et tillefoontien geef ik mien man metiene stevig onder uut de zak: ‘Waar ie now echt van plan um alles rustig te noteern um doarnoa nur boovn te goan en et mi’j veur te leezn? Echt?! Ken ie mi’j dan niet?! Ik lope al een halve dag en nacht op mien tienn van de zenuwn en ‘belangstelling’!! En dan zo’n dom briefien??’
Zeg hi’j: ‘Ja, woarumme niet dan?’

Ongeleufelijk!
Mut ik hum dat nao zoveule joar echt nog uutleng?
DE POT OP, IK SKRIEF ET WEL OP EEN BRIEVIEN!

‘Frouk, zulln wi’j een dag eerder op huus angoan? Et wördt mörn nog warmer dan gistern en vandage.’

Mien man veegt et zwiet van zien veurheufd.
‘Ik bin et mit oen iens, mien jonge, ik viene der zo niks meer an. Thuus lekker in de wiend zittn onder die grote boom, dat lek mi’j now zo machtig fijn.’
Dankbaar kek mien man mi’j an.
Wi’j bin gelukkig van etzelfde warme laakn een hiet pak.
Wi’j kunn totaal niet over de warmte.
Al em wi’j prachtige daang in Cochem achter de rugge mit ansluutend net zukke mooie daang in Vianden, toch nekt ons beidn de hitte.
Der heerst nog maar ien gedachte: nur huus, nur et mooie Landveno, nur et schitterde Sint Jansklooster.
‘Maar loatn wi’j wel eem ien ding ofspreekn’, vervolg ik mien betoog, ‘As wi’j ’s oams thuuskoomn goan wi’j niet alles uutpakkn. Dat kan de volnde dag wel.’
Mien man beaamt et: ‘Goed, mien deerne, want dat ef toch gien zin dan. Metiene et bedde maar in.’
Um files en drokte te vermijdn neemn wi’j rond zes ure ’s oams ofscheid van ons leuke appartement in Vianden en tuffn rustig op huus an.
Halverwege stoppn wi’j veur de broodneudige plaspauze in combinatie mit een lekker broodtien mit koffie en koomn rond half elf gezond en wel an op ons huusadres.
Wi’j laadn de auto uut en zettn alles in de keukn.

En dan begunt et. De opruumgekte nemp in ien keer beslag van et brein van mien man.
‘Ik pakke toch eem de boskoppn uut, anders stöt dat de hele nacht hier in de keukn.’
Ik vuul et: de ofspraak um niet uut te pakkn wördt mit beide bienn vertrapt.
De man goat as een roazende te keer, koffers wörn uut e-pakt, skoenn wörn op e-ruumt, tassn wörn leeghaalt, boskoppn wörn op e-ruumt, net zolange tot alles bijna weg is.
Tot mien grote verdriet doe ik der ok an mee.
Ik kan toch muuilijk toekiekn en niks doen?
Ik eb heel stark et idee dat de buutnlandvekansie in ien klap veurbi’j is.

Noa een goeie nachtrust blek dat de sfeer van de ofgeloopn daang inderdoad niet vaste te holln is.
Hoe ik et ok teeng probere te holln, ik mùt een wassien drein veurdat et goat stinkn.
Alleen bin ik nog niet toe an die minne rotpiepies as de wasmessien en de dreuger kloar bin.
Een messiene die mi’j röp, arger kan ik mi’j niet veurstelln.
Terwijl ik de wasse in de wasmessien drukke sprek mien man de volgende vluukwoordn uut:‘Et grös stöt veul te hoge, ik goa grösmeijn.’

Mien arte stöt bijna stille.
Kan hi’j dan nog niet heel eem de stilte en de rust van de vekansie vaste holln, al was et maar veur iene dag?
Nee, dat kan niet.
Hi’j rost de grösmeijer uut et schuurtien en de stilte wördt ruw verstoord deur een ellendig hard geluud.
Metiene begunt et in mien heufd ok te roazn.
‘Ja, Frouk, kiek maar niet zo niedig, hoe mut dat grös der anders of koomn dan?’
‘Maakt mi’j niet uut, dit kan toch ok vanmiddeg of vanoamd wel?’
‘Nee, dat mut now, dat bin ik der of.’
Wanneer meneer kloar is mit de bak herrie haal ik opgelucht oasem.

Maar niet veur lange.
Ik zie dat ie een soort koptillefoon inclusief spatscharm op zien heufd zet en doarnoa de bosmeier uut de schure te haalt.
‘DAT MEEN IE NIET!’, schreeuw ik.
‘Jawel, de kanties mun der ok of, en ok eem van et weiland achter onze tune.’

Veurdat ik nog iets kan schreeuwn trekt hi’j an et touw en start de bosmeier.
Een nog hardere herrie verscheurt definitief onze vekansiesfeer.
Et galmt over de weilandn, muuzn vliegn hun hollegies weer in, törregies verdwien as sneeuw veur de zunne en de vogels vlieng mit een noodgang uut de boomn.
De man ziet en heurt doar niks van, hi’j genöt.
Ik zie et gewoon an hum.
Dit viendt ie prachtig, al die herrie, al dat mannelijke geweld.
Et argste is dat hi’j net dut of ie op een brommer zit: gas geevn – lösloatn – gas geevn – lösloatn, HOIJN…HOIJN…HOIJN…HOIJN!!
Um stapelgek van te wörn!!
Dat zien schattige vrouwe in onmacht in de keukn lig maakt hum niks uut, hi’j kek niet op of umme.

Et is mi’j in ien klap dudelijk, veur altied: vanof now zal ik nooit meer klaang over et argelijke piepien van de wasmessien en de dreuger. En dàt zeg wat!

‘Zolln jullie mörn tiedns et oppassn willn probeern um de splinter uut de doem van ons dochtertien te haaln?’
Ik kieke wat verwonderd nur mien zeune.
‘Jawel, maar hoezo dan?’
Terwijl ik die vroage stelle heur ik allerlei bellegies in mien achterheufd rinkeln.
‘Now, wi’j em et vandage probeerd maar et kiend is hysterisch, schreeuwt alles an mekare. Wi’j wördn der stapelgek van en ok pisniedig. Niks ef hölpn dus die splinter zit er nog steeds. En now kan ze ok niet doemn, want hi’j zit in heur doem-doem!’

Veur mien oong trekt een complete splintergeschiedenis van mien eign kienders veurbi’j.
Wat was dat altied een ellende.
Maar now goat oma et anders doen, mit geduld en liefde, let maar op.
Want niedig wörn op oen kleinkienders is veur een opa en oma bijna onmeugelijk.
Ik zegge dus: ‘Kump goed mien jonge, wi’j goan hum der uut haaln.’

As ik de volnde dag et kleine deerntien van de peuterspeulzale hale wil ik metiene heur doempien bekiekn.
Maar dat wil ze niet, ze trekt heur handtien mit een ruk terugge.
Toch eb ik al genog e-zien, de splinter veroorzaakt al een ontsteking.
‘Deerntien, oma haalt de splinter der zometiene heel snel uut, heur, kump elemoale goed.’
‘Neeeee, dat wil ik niet! Ik wil een pleister!’
‘Een pleister kan niet, dan kan oma de splinter niet meer zien’.
Ze blef tot an ons huus volholln dat ze een pleister wil.
En hoe ik doar ok teengin goa, die splinter mut bliefn zittn en een pleister goat wondern doen.

As wi’j et eetn op em haal ik een pincet op en goat de operatie begunn.
Et kiend begunt metiene voluut te krijsn en trekt heur handtien alle kantn op.
Ik probere heur over te haaln mit ijssies en snoepies maar et kiend blef krijsn.
En niet alleen krijsn maar ok trekkn en duwn en op en neer heistern.
Et is gewoon niet te doen, et deerntien is elemoale wild.
Mien man en ikke holln heur mit zien beidn vaste.
Maar et kiend is starker dan wi’j beidn mit mekare.
Maar dat loatn wi’j ons niet gebeurn!
Die splinter mut er uut! Straks kreg ze een doem die niet iens meer in heur mond past!

Et deerntien zwiet zich inmiddels elemoale kepot, ze ef et hoar nat op heur heufien ling.
‘Opa, je doet me zeer! Opa, niet doen! Opa, dat doet zeeeeeeeer!’
Inderdoad, ik zie dat mien man heur doempien gevoarlijk verre achterover bög.
‘Frits, eem kalm an, dat doempien hoeft er niet of, heur!’, schreeuw ik deur et gekrijs hin.
‘Jaja, maar ik eb hum bijna!’, schreeuwt hi’j nog harder terugge.

En dan wör ik in iens spinniedig op et deerntien.
Ik schreeuwe nur mien man: ‘MAAR ZE GOAT DIT NIET WINN!’

Alle drie bin wi’j nat van et zwiet, maar dan gef mien man de splinter een duwgien en kan ik hum bliksemsnel mit de pincet der uut wippn. Onze vreugde is onveurstelbaar groot, die van et deerntien niet.
Ze snikt en hikt nog noa terwijl ik heur gezichien dreuge make, et wondtien skone make, der een heel smal pleistertien op doe en heur et beloofde ijssien geve.

En dan keert de rust weer.
As ze doarnoa nur bedde goat stek ze heel veurzichtig et doempien in de mond.
En et past, ze raakt net de pleister niet an.

Now maar hoopn dat ze, as ze straks wakker wördt, niet niedig op ons is.
Want dat goat ons dan een bulte ijssies kostn…

Et is zundagmörn.

De eerste dag dat wi’j niks anders meer hoevn te doen dan rustig opstartn, rustig eetn um doarnoa in alle rust nur de karke te goan.
Et vuult onnatuurlijk stille in huus.
Gien kienders meer um ons hin, niemand die an de ontbijttoafel nog ‘t ien en ‘t ander te vertelln ef.
En dat kump umdat de leste van onze vier kienders twi’j daang geleedn e-trouwd is.
Noa drokke en heel gezellige weekn van veurbereidingn, versiern, viern en opruumn is disse stilte bijna oorverdovend.
De feestkleern hangn weer in de kaste en mien prachtige hakschoenn begunn an hun verstoffingsproces.
Noast die stilte bin der meer dingn die een verstilling ondergoan.
Een verstilling in proporties.
De Chinese tomaatnsoep is in volume halveerd van twi’j pakkies nur iene.
De bi’jbeheurnde soepballegies eb ik verdeeld over twi’j zakkies: iene in de diepvries veur volnde weke zundag en iene veur vandage in een kleiner soeppannegien.
De gehalveerde zundagse kipfilet kan now ok in een kleiner pannegien e-broadn wörn.
Ik vule mi’j raar, onwennig.
Hier zit ik dan, alleen mit mien Frits, an een toafel woarop now een dubbelgevoln toafelkleed lig die toch nog te groot is veur de twi’j trieste bördties die der op stoan.

Netuurlijk is er ok een keerzijde an disse stilte.
Een stilte die wi’j nur believn keihard kunn deurbreekn: wi’j kunn mit deurn sloan zo hard as wi’j willn.
Ons stemvolume mag een tantien hoger en as wi’j et zolln willn kunn wi’j de trappe ofroffeln mit klompn an de voetn.

Een ander niet onbelangriek feit is dat de wc en de douche weer rustpuntn bin, gien meinse die vrög: ‘Bi-j al ies kloar, schiet ies op!’
Ons hele huus is weer van onszelf, precies zoas wi’j ok mit zien beidn begunt bin.
Een begun woarvan wi’j nooit addn verwacht dat et zich van serene rust nur een bijzunder leemtige, vrolijke en rommelige boel zol ontwikkeln.

Maar now is die leemtige boel zo goed as weg.
Ja, zo goed as: ik eb netuurlijk nog steeds mien handn vol an mien man.
En dat is echt gien kleinigheid: ik mut now al onze meningsverschilln alleen bevechtn.
Ik eb gien partners-in-crime meer die mi’j af en toe ondersteunn in mien ongeleufelijk grote geliek.
Doar zal ik dus wat anders op muttn verzinn want ik wil nog steeds mien geliek krieng.

Disse zundag is dus de eerste dag van de confrontatie mit et grote niks.
Is dit now et gat woar iederiene et over ef?
Bin ik doar now in e-dukeld?
Of is dat et lege nestsyndroom woarmee menigeen mi’j um de oorn slingert?
Ongeacht der reedn, wi’j beleevn wi’j disse eerste zundag in alle rust.
’s Oams lustern wi’j nur (achtergrond)muziek mit onze neuze in een leesboek.
Ik ligge gestrekt op de banke, mien man zit ontspann in zien eign stoel.
Tot een ure of half achte.
Dan schokt et heufd van mien man hin en weer en eb ik et zicht op de letters ok niet meer zo scharp.
De stilte ef ons te pakkn.
Dankbare stilte.
Tenminste, dat dacht ik.
As wi’j rond neeng ure ‘s oams opschrikkn van een app-geluudtien op onze mobiel binn wi’j metiene weer bi’j de pinkn.
Et getrouwde stel vrög of wi’j ons al verveeln.

Veurdat ik een reactie terugge kan stuurn reageert mien man al:‘Ik kan niet wachtn tot ik weer nur bedde kan.’

‘Ik goa mörn eem nur Pearl in Emmeloord, Frouk, mien oong loatn testn. ’t Is al weer vief joar geleedn, wie wet hoe mien oong achteruut e-goan bin.’
Dat lek mi’j een goed plan, mien man knalt nog net niet overal teeng an.
‘Maar how eem,’ reageer ik, ‘dan bin ik op mien wark, dan kan ik niet mee.’
‘Dat gef niet, ik doe alleen de oogtest, doarveur hoef ie niet mee.’
Aldus besleutn krieg ik de volnde dag een berichien op mien mobiel: ‘Oogtest e-doan en metiene een brille mee e-neum die ik mooi viene. Kun ie hum thuus ok nog eem zien.’
Ik begunne metiene te steigern. Want hoezo: een brille mee e-neumn?? Hoezo: die ik mooi viene??
Et is totaal niet van belang wat meneer mooi viendt: IK mut et mooi vienn, IK bepale wat mooi is.
Toch hol ik mi’j in en schrieve licht positief terugge: ‘Zozo, wat een actie!’
Metiene krieg ik een berichien terugge: ‘Ja, loat mi’j maar skoevn!’

Vol spanning ried ik noa warktied terugge nur huus.
Nog veurdat ik de jasse uut ebbe roep ik: ‘Now, loat ies zien!’
Mien man löp nur een kaste, dreit zien rugge nur mi’j toe, zet een brille op en dreit zich dan langzaam nur mi’j umme.
Zien hele gezichte straalt van trots.
Mit ien klap weet ik dat te vernietign: ‘Wat?? E-j die uut e-zöcht? Wat een vreselijk lillijke brille! Frits, nee, dit is kloare horror!’
Et gezichte van mien man verandert binn een mum van tied van trots nur lichte woede.
Ik zie en heure dat hi’j mit een noodgang zien hakkn in et zand zet: ‘Ik viene hum mooi. Dissnt doe ik.’
‘Nee, dat doen ie niet. Disse brille past totaaaaal niet bi’j oe! Et is net o-j scheel kiekn! En veul te donker. En veul te klein!’
‘Dissnt doe ik. Ik viene hum mooi!’
‘Nee, dat doen ie niet! Dit kan niet, dit is niet mooi!!’
‘Ie kunn proatn wat aa-j willn, dissnt hol ik, dissnt vien ik mooi!’
‘Ja, hallo, ie kunn hum wel mooi vienn maar et ienige wat ie doen is er deurhin kiekn. Wi’j mutn der teengan kieken! Dat is wel eem wat anders, hè?’
‘Kan mi’j niet scheeln, dit is de brille die ik al joarn wil em!’
Ik wete genog, veurlopig mut ik mi’j eem stille holln.

Toch hef mien zeer ontactische en lompe reactie zoveule effect ad dat wi’j de zoaterdag doarnoa gezamenlijk en in vrede weer nur de Pearle in Emmeloord riedn.
De man die hum hölpn ef ontvangt ons nog net niet mit oopn armn: ‘Zo, en? Hoe vond mevrouw de bril?’
Ik kieke hum zwiegend an. ‘Oh, ik zie het al, je vond het niks.’
Mit zien drie’jn loopn wi’j een hele serie brilln bi’jlanges.
Mien man past de iene noa de andere maar der is der giene iene bi’j die hum mooi stöt.
Vien ik.
Maar dan zie ik die iene blauwe mit een fien montuurtien.
Eerlijk, die stöt hum merakel.
En dan gebeurt et wonder: ‘Ik geleuve dat ik dissnt ok wel mooi viene. Ja, ik geleuve et echt.’
Et begunt in mi’j te rommeln.
Ik stoa op et punt um van alles te zeng en daverend te goan lachn.
Maar dat is niet verstandig.
Volkoomn beheerst zeg ik: ‘Ja, die vien ik oe ok mooi stoan. Tot now toe de mooiste. Loop alle spiegels in de zake maar ies bi’jlanges, dan ku-j steeds nur oezelf kiekn.’
En dat dut ie.
Veur elke spiegel dreit ie zien heufd hin en weer en kump dan terugge: ‘Frouk, dissnt doen wi’j. Mooi brillegien.’
Mien opluchting is zo groot dat ik wankele en mi’j effn vaste mut holln an een toafel.

As wi’j op huus an riedn is de man nog steeds tevreedn.
‘Man, wat een mooi brillegien. Eerlijk woar, ik denke dat et een goeie keuze e-west is.’

Dan kan ik mi’j niet meer stille holln: ‘Ja, mien jonge, loat mi’j maar skoevn!’

Over een verjoardagskedo hoef ik nooit lange noa te denkn.
Noa de verplichte zinne: ik hoeve niks, ik eb alles al, volgt al snel: oké, doe dan maar een hotelovernachting veur twi’j persoonn.
Ie kunn mi’j niet blieder maakn, een nachien in een ander bedde, op een andere locatie, an een andere ontbijttoafel en onder een andere douche.
Ja, dat leste vien ik ok leuk, een andere douche.
De luxe doarvan stöt mi’j merakels an, beter kan een mörn veur mi’j in een hotel niet begunn.
Ik kan doar zo lange onder blievn stoan as ik wil. Zonder schuldgevuul dat et zoveule water en gas kost.

En gelukkig is et weer zoverre: mien man en ikke goan nur een hotel in Egmond an Zee, veur twi’j nachtn.
Wanneer wi’j de duunn in ‘t zicht krieng begunt et bi’j mi’j al te kriebeln in de boek.
Mien geluksgevuul barst mi’j bijna dwars deur de navel hin.
De receptioniste van et hotel begroet ons vriendelijk, et is net of ze ons kent.
Wanneer wi’j onze intrek neemn in onze kamer loop ik metiene deur nur et bi’jbeheurende balkon.
Wi’j kiekn uut over de zee en et dörp. Prachtig, volgns mi’j kan er niks meer mis goan.
En inderdoad, de volnde mörn begunt mit een lekkere en langdurige douchesessie woarnoa et ontbijt weer um te smulln is.
De spanning die achter mien navel oplöp wördt mit elk plakkien brood of extra lekkernij groter en groter.

De hele dag genietn wi’j van de zee, de störm, de strandtenties, et eetn, de bakkies koffie, de winkelties, et strand en de duunn.
’s Oams klappn wi’j uutgeteld op bedde um een seconde later deur te dendern nur de sloap.
De volnde mörn bin wi’j weer vrog in de veern.
Ik klede mi’j vustig uut um te goan douchn.
Terwijl ik in mien blote niks de douchekrane oopndreie en mit mien hand vule of et water al warm wördt, constateer ik dat dat leste wel heel lange duurt.
Ik dreie de krane dichte en weer oopn.
Misschien dat dat helpt.
Niet.
Dan nog maar een keer.
Helpt niet.
‘Frits, et water wördt niet warm!’
‘Och, tuurlijk wel, gewoon eem geduld em.’
Et water blef stienkold en ik stoa nog steeds in mien blote niks nutteloos mit mien hand onder de waterstrale.
Ik roepe nur mien man: ‘Bel de receptie maar want dit is niet in örde!’
‘Och deerne, sloat gewoon eem een washand um et heufd, zo muuilijk is et toch niet?’
‘Wat?! Dat wil ik niet! Ik mut douchn, warm water op mien spiern! Bel de receptie!’
‘Meinse, wat een onzin, kleed oe gewoon an. Douche ie oe mörn thuus weer.’
‘Bel de receptie, ik stoa hier al een kwartier te vernikkeln!’
‘Ik belle gien receptie, doe normaal.’
‘BEL DE RECEPTIE!!!’
Et kump binn, hi’j belt de receptie.
‘Kleed oe maar weer an, want de technische dienst kump er an.’
Ik trekke mien kleern weer an en goa zuchtnd op et bedde zittn.
Mien man goat ondertussn een rondtien over et strand loopn.
En doar zit ik dan.
Te wachtn.
Tot ik een tikkien op de deure heure.
De man van de technische dienst löp de douche in, löt et water stroomn en constateert: et water wördt niet warm.
De man goat weg, kump terugge, et water blef kold, de man goat weg, kump terugge, et water blef kold, de man goat weg, kump terugge, en et water wördt warm. En blef warm!
As een roazende kleed ik mi’j weer uut en springe weer in mien blote niks onder de inmiddels warme douche.
Man, wat lekker. Dit dut een vrouwe in douche-nood heel arg goed.

As wi’j an ons ontbijt zittn löp de receptioniste langes alle toafelties um nur de kamernummers te vroang.
Wanneer ze die van ons heurt zeg ze: ‘Oh, jullie hadden vanmorgen dus problemen met het warme water, hè? Jullie krijgen de koffie en thee die jullie gisteren en vandaag in de lounche gebruiken gratis, voor het ongemak.’
Wi’j protesteern niet iens.
Want dat vienn wi’j leuk, gratis koffie of thee! Gratis!
Wi’j maakn der dankbaar gebruuk van.

En wat dat mit de spanning achter mien navel dut zeg ik lekker niet…

Ik viene dat ik mag pochn op een zeer roeme ervaring wat betreft de geestelijke en lichamelijke opvoeding van onze vier kienders.
Et was netuurlijk niet altied eenvoudig, gung niet van een leien dakkien.
Et liefts wi-j ze bescharmn teeng de grote boze wereld, maar ok teeng de gevoarn die in en rond et huus op de loer lingn.

Toen ze nog klein waarn laang de lucifars niet binn handbereik, mochtn ze ien keer mit hun vingertien deur et vlammegien van een brandende keerse goan, bi’j et gasstel mossn ze weg blievn en toen et traphekkie niet meer neudig was mossn ze zittnd op hun bibs de trappe ofgoan. Ok luut ik ze vuuln hoe hiete onze brandnde kachels waarn.

Onze kienders bin dus op e-gruuid mit verschillnde meniern van et veurkoomn van probleemn.
Dat onze eerste zeune mit zien fietsien over een stientien kwam te valln en zien elleboogbot scheurde, dat de twi’jde zeune uut een boom vuul en in de auto, op weg nur de dokter, alles onderspi’jde, dat de darde zeune vol op zien mond en tandn kwam te valln umdat hi’j beide narms in zien pyamabroek e-steukn ad en zich niet op kon vangn toen hi’j kwam te stroekeln, kiek, doar was ik netuurlijk onschuldig an. Onze dochter ef, toen ze nog klein was, alleen e-krijst toen ze twi’j gaaties in de oorn kreeg.
Kon ik ok niks an doen, ze wol zelf oorbelln.

En now bin onze beide kleinkienders (drie en vief joar) elke donderdag in et huus woar hun va ok in op e-gruuid is.
En de regels in dat huus bin ok nog steeds ongewiezigd (behalve de lucifars en de keersn. De lucifars bin vervangn deur een gasansteker en de keersn warkn now op batteri’jn).
Elke donderdag haal ik de kleindochter an et eind van de mörn van de peuterspeulzale en saamn wandeln wi’j dan nur ons huus.
Zo ok twi’j weekn geleedn.

Et is stienkold, bi’j vriezn of.
As ik et deerntien an de hand neme bin ik bliede dat ik heur sloffies al op de vensterbanke boovn de kachel e-legd ebbe.
Thuus e-koomn trek ik heur et jassien en de schoegies uut um doarnoa de sloffies an heur kolde voeties te trekkn.
Maar dat blieft mevrouw niet: ‘Nee, ik wil mien eign regenboog-sloffies an, oma!’
Ik kieke heur an en vroage: ‘Regenboogsloffies? Die eb ik niet. Ie em hier toch die roze sloffies an?’
Et deerntien gef niet op: ‘Zittn in mien tassien, oma’.
Inderdoad, in heur kolde tassien zittn een paar sloffies mit de kleurn van de regenboge.
‘Oh, prima, mien kiend, maak ik ze eerst eem warm op de kachel. Ze bin stienkold.’
Terwijl ik de beide sloffies op de kachel legge kek et kiend mit grote oong toe, begunt wat te slikkn um doarnoa in een ongekend gegil uut te breekn: ‘IK WIL NUR MAMME TOE! IK WIL KONIJN! IK WIL NUR PAPPE TOE!’
Ik weet niet wat er gebeurt.
Op mien hurkn zittend kiek ik heur stomverbaasd an en zegge rustig: ‘Nou moe, wat is dit now dan?’
Et kiend lek in een ofgesleutn gedeelte van heur brein te verkeern want ze blef gilln en bleern.
Ik beslute der verder gien andacht an te geevn en zegge: ‘Ie kunn niet nur huus want pappe en mamme bin der niet, dus hol maar op te krijsn.’
Et helpt echter niks.
Dan haal ik mien scholders op en zegge: ‘Goed, bleer maar deur, ik goa een soepien maakn.’
Asof er een knoppe ummegoat stopt ze.
Ik trekke heur de inmiddels opgewarmde sloffies an en et onbegriepelijke leed is veurbi’j.
As et deerntien ’s middes op bedde lig (in een deur de kachel verwarmde pyama en een hietwaterflesse an heur voeties) vroag ik mi’j of wat er toch mit heur an de hand e-west is.
Et pochn op mien roeme ervaring mut ik misschien maar eem wat mindern.
Der is iets gebeurd woar ik de vinger niet op kan leng en wat ik bliekbaar ok niet kon veurkoomn.

Mien licht goat pas op as de vader van de beide kienders ze op kump haaln.
Ik vertelle hum de gebeurtenis en stoa ondertussn mit mien achterwark teeng de kachel an.
Ik stoa iets te lange, ik verbranne bijna mien zitvlak.
En dat dut et hum.
Ik roepe: ‘IK WEET ET! Jullie em vloerverwarming! Dat arme kiend kent gien kachel en ef netuurlijk e-dacht dat ik heur sloffies gung verbrandn! Dom volk, neem dan ok een kachel, dit ad veurkoomn kunn wörn! Ik kan ok niks an jullie overloatn!’

Of ze now willn of niet, ik mut mit regelmoat maar eem nur ze toe um controles uut te voern.
Nog vaker dan ik now al doe…

Al van jongs of an em wi’j allemoale te maakn mit rangörde. Of et now terecht is of niet, wi’j em ons leevn in e-deelt in vakkies van ‘belangrijkheid’. De iene meent deur een bepaalde positie hoger op de maatschappelijke ladder te stoan as de ander en verwacht dat die ander automatisch zal gehoorzaamn as ze iets op e-legt wördt. Dat automatisme ken ik niet. Ik bin ok gien grammegien onder de indruk van ladders en posities.

De diernwereld ef ok een rangörde. Die verschilt gelukkig enörm van de meinselijke rangörde. Mits der gien oorlog is eetn wi’j mekare van neture niet op. Umdat onze rangörde zich in ons verstand ofspeuld en in de dierenwereld in de mage.
Ondanks die dierlijke rangörde hol ik van ze. Zelfs een spinnegien trap ik niet dood. Ok dat kleine biessien mag der weezn. (een mugge mu-k nog eem over noadenkn)
Kattn vien ik ok lief en leuk. Zo löp der een zwart kattien gedurig deur onze tune. Et biessien ef ien ogien dat dichte zit. Heel sneu um te zien. Toch redt hi’j zich prima.

Qua rangörde is mien liefde veur de diern echter de leste tied onder spanning koomn te stoan.
Ik holle namelijk ok van elk vogeltien dat in onze tune hupst. Op moederdag eb ik een passnd kedo e-kreeng van de kienders: een mooi vogelhusien op een poot. Die vul ik mit zoltloze pinda’s en broodkrummels. Her en der in de tune hang ik elke dag extra zakkies mit pinda’s. Hoevn ze gien ruzie te maakn. Keuze genog. Echt prachtig um al die eetnde vogelties te zien. Zelfs een spechte hangt geregeld an zo’n zakkien.
Mien man ef doar helaas een kritische neute over loatn valln: ‘Frouk, weet ie wel dat die pinda’s ons elke weke zo’n vier euro kostn?’’
‘Ja. En verder?
‘Now, tel maar ies op wat dat kost op joarbasis.’
‘Oké, stop ie dan mit rookn?’
‘Die twi’j op een dag? Is dat een vergeliek?’
Tot zoverre disse zinloze discussie. Dit klinkt nur een verwaarloosbare rangörde.

Op zekere zundag zittn wi’j mit zien alln an de toafel onze zundagse Chinese tomaatnsoep te eetn. Ondertussn geniet ik van al die vogelties die zich te goed doen an de pinda’s. Zo mooi.
En och, doar kump ok die halfbliende katte an e-sjokt. Zo lief. Et leevn is goed. Tot ik de katte doodstille zie stoan. De bedoeling doarvan kump mien soepeetnde brein niet binn. Verscheidn chineezn blokkeern mien alertheid. De katte springt in een flits op nur et vogelhusien, hapt nur een vogeltien en klettert mit et vogeltien in de bek op de grond. Dan ontwaakt mien brein. Terwijl ik mien lepel loate valln en mit een harde klap op de toafe sloa gil ik: ‘Neeee, hi’j ef een vogeltien te pakkn!!!’
De andere soepeters schrikkn zich lam.
Ik vliege deur de oopn tuundeurn nur buutn, maar de katte rent et weiland in. Mien man vlög achter hum an maar mut mit lede oong anzien dat de katte mit et vogeltien in zien bek verdwient in de verte.
Ik bin pisniedig. Echt, zo niedig bin ik nog niet vake e-west. Ik kan der niet over uut.
Ik beslute um vustig een bak water kloar te zettn mocht ienoog-katte et lef em um weer terugge te koomn.
Ik gooie hum mit water en al de dood in.
Oog om oog, vogel um vogel. Wanneer et eetn op is, verschient ienoog-katte weer en goat in de schaduw van ons tuunhusien ling.
De onschuld zelve. Maar ik bin veurbereid. Ik pakke veurzichtig de bak water en mit mien allervriendelijkste stemme loop ik al paaiend nur hum toe:‘Poesiepoesie, kom maar, kom maar.’
Et dier blef ling, rekt zich nog ies extra uut. Eem meen ik et vogeltien in zien boek te zien beweeng. Dat verstarkt mien woede. As ik een halve meter van hum verwijderd bin, stoa ik stille en gooie mit een machtig mooie boge de bak water over hum hin. Tenminste, dat was mien bedoeling. Et dier sprint zo snel weg dat nog gien fractie van een druppel op zien vacht terechte kump. Eerlijk, ik kan hum wel vermoordn. Ik roepe hum nog noa: ‘Blief van mien vogelties of, bliende ratte!’

Helaas ef disse actie hum niet of e-schrikt, hi’j sjokt nog geregeld stoïcijns deur onze tune.
Maar ik goa et winn, een ni’je bak water stöt veur hum kloar! Zeikenat goat ie wörn!
Zet nooit weer een poot of kek mit ien oge in onze tune! Disse rangörde is veur mi’j!